Over bloemenrijke akkerranden, wespen en wilde bijen

IJZERLO – Het nieuwe akkerrandenseizoen wordt ingeluid met een informatieavond in dorpshuus IJzerlo. De zaal zit vol. Bezoekers krijgen koffie of thee. Gert Rougoor van de werkgroep akkerranden begint de avond met uitleg over het akkerrandenproject. Na een welkomstwoord van Inge Teunissen geeft Pieter van Breugel, expert op gebied van wilde bijen, een interessante lezing. Doorspekt met een flinke dosis humor vertelt hij over de fascinerende wereld van de wilde bij.

Door Karin Stronks

Gert Rougoor vertelt: “Het realiseren van bloemenrijke akkerranden is goed voor de biodiversiteit, voor vogels, insecten. En prachtig om te zien in de tuin en langs weilanden of akkers. Er zijn twee- of meerjarige mengsels maar wij als werkgroep verstrekken eenjarige zaden. Tot 1 april kunnen agrariërs, bedrijven en particulieren de zaadmengsels aanvragen.” In de pauze van deze informatieavond kunnen bezoekers zich inschrijven voor de bloemenrijke zaden. “Hoe mooi is een natuurlijke bloemenzee! Er bloeien de hele zomer bloemen door de speciale samenstelling van zaden. We adviseren om de bloemen het hele jaar te laten staan. Ook ’s winters kunnen insecten beschutting of voedsel vinden in de uitgebloeide akkerranden.” 

Na een welkomstwoord van Inge Teunissen van de akkerrandenwerkgroep krijgt Pieter van Breugel het woord. Hij geeft een presentatie over de wilde bij en vertelt over wespen en honingbijen. “Het uitsterven van insecten is hard gaande. Daarom zijn projecten als deze, de akkerranden, zo belangrijk. De wilde bij is kieskeurig. Er zijn wilde bijen die slechts uit één soort bloem hun voedsel halen.” De toon is gezet. Van Breugel blijkt echter ook een flinke dosis humor te bezitten. Zijn presentatie brengt regelmatig een lach op de gezichten van het publiek. 

“Honingbijen vormen 98% van de bijenstand, deze worden in nestkasten of korven gehouden door imkers. De overige 2% zijn wilde bijen. Zij moeten zichzelf redden. Driekwart van de wilde bijen nestelen in de grond. Ze graven gangetjes, werpen zand op als hoopjes en maken kamers waarin de eitjes worden gelegd. 17% van de wilde bijen maken nesten in hout of bomen. De overige 10% nestelen boven of onder de grond. Uit onbevruchte eitjes komen mannetjes, darren. De hommels komen nu al tevoorschijn, zij halen voedsel uit wilgen, vroege bloeiers.” 

Van Breugel vertelt over wespen. “De koninginnen zijn nu al aan het broeden. Veel te vroeg. Wespenlarven hebben hoge temperaturen nodig. Als het te koud wordt hebben we net als vorig jaar weinig wespen.” Hij laat zien hoe bijen op een verschillende manier voedsel, stuifmeel, vervoeren. “Sommigen voegen eigen plakkerige nectar toe en maken onderweg een balletje. Veel bijen nemen het stuifmeel uit de plant mee tussen de haren op hun poten.” Hij vertelt dat bij honingbijen kunstmatige inseminatie kan worden toegepast om een ras zuiver te houden. “Imkerij is steeds meer een kennishobby.”

Zijn verhaal gaat verder over ‘koekoeksbijen’. Deze leggen eitjes in andermans nest die sneller uitkomen dan de ‘eigen’ larven. “De ‘koekoeks’ voeden zich met de larven van de oorspronkelijke bewoners.” Van Breugel vervolgt: “Wist u trouwens dat een dar, de mannetjesbij, niets doet? Al het werk wordt door vrouwen gedaan in de bijenwereld. Ja de dar is dan wel weer goed voor de bevruchting… Nog een weetje, wilde bijen vinden hun nest in de grond terug door de geur. Als ze tussen stoeptegels nestelen vliegen ze rondjes over ‘hun’ gang en nemen de situatie goed in zich op. Zo vinden ze de juiste plek terug.” Over insectenhotels is Van Breugel positief. “Als er maar voldoende voedsel is in een straal van ongeveer twee kilometer.” Van Breugel heeft het boek ‘Gasten van Bijenhotels’ geschreven. Het is gratis te downloaden, een aanrader voor mensen die van plan zijn zelf een bijenhotel te bouwen. https://www.bestuivers.nl/publicaties/gasten-van-bijenhotels 

Na afloop krijgen aanwezigen gelegenheid om vragen te stellen, velen schrijven zich in voor een zadenmengsel om bij huis een mooie akkerrand in te zaaien. Gert Rougoor: “De laatste jaren is enorm veel belangstelling voor de bloemenmengsels. Vorig jaar hebben zich ook weer veel nieuwe mensen aangemeld. De zaden zijn gratis voor inwoners van de gemeente Aalten. Het project wordt mogelijk gemaakt door de gemeente Aalten, zij subsidiëren de stichting Samenwerkend Actief Aaltens Platteland (SAAP). SAAP verdeelt de middelen onder projecten waaronder het akkerrandenproject.” 

Belangstellenden kunnen het bloemenmengsel aanvragen door een mail te sturen naar Gert Rougoor, gh.rougoor11@gmail.com Zaaien kan tot ongeveer medio april. “Niet te vroeg, een nachtvorst over de uitlopende bloemen kan funest zijn.”