Noodklok geluid voor behoud Oude Helenakerk

AALTEN - De Oude Helenakerk-groep (OHK-groep) luidt de noodklok, omdat de leden geschrokken zijn van de uitspraken van en namens de kerkenraad, die erop lijken te wijzen dat de Oude Helenakerk binnen niet al te lange tijd wordt overgedragen aan de Stichting Oude Gelderse Kerken (SOGK). De OHK-groep is in december 2017 ontstaan en bestaat uit een groep mensen die er naar streeft de Oude Helenakerk (OHK) op de Markt te behouden als één van de kerkgebouwen van de Protestantse Gemeente Aalten. De groep vindt overdragen van de Oude Helenakerk aan de SOGK geen goed idee; en pleit er voor om de OHK als kerkgebouw in eigendom voor de PGA te behouden, en te gebruiken in combinatie met gebouw Elim.

Door Lydia ter Welle                

In 2016 heeft de Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Aalten (PGA) het besluit genomen om een koper te zoeken voor de Oosterkerk. Dat was nodig omdat het onderhoud van drie kerkgebouwen - in deze tijd van terugloop van het aantal leden - een te grote claim zal leggen op de toekomstige PGA-financiën. Om dezelfde - financiële - reden werd toen besloten om onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor een andere beheersvorm voor de OHK. Toen al werd afstoten, dus de kerk overdragen aan de SOGK, als mogelijkheid genoemd. Maar ook andere mogelijkheden zouden worden onderzocht.

Joop Lubbers, Tia van der Schoot en Harm Veldhuis spreken namens de OHK-groep. Alle drie steken ze hun liefde voor die prachtige middeleeuwse kerk op de Markt niet onder stoelen of banken. Joop Lubbers: "De OHK is lokaal religieus erfgoed, al eeuwenlang door de Aaltenaren verzorgd, bewaard en gekoesterd. Alleen al vanwege de geschiedenis en het respect voor die historie moet je in mijn ogen deze kerk blijven koesteren, en hem bewaren, ook vanwege de ligging in het centrum, met gebouw Elim ernaast. De OHK in combinatie met Elim is niet alleen belangrijk voor de kerkgangers van de PGA, het is een complex dat voor de hele Aaltense samenleving belangrijk is." De OHK-groep sluit niet uit dat overdragen van het eigendom van de OHK aan de SOGK op termijn ook het einde van Elim betekent.

Harm Veldhuis is niet alleen lid van OHK-groep, maar ook al jaren betrokken bij de Stichting Restauratiefonds voor de Oude Helenakerk op de Markt. Hij legt uit: "Die stichting werd 33 jaar geleden opgericht om de PGA te kunnen steunen bij de restauratie en het onderhoud tot behoud van de OHK. Als stichting organiseren we allerlei activiteiten om geld binnen te halen voor het onderhoud van de OHK. Sinds de start hebben wij een bedrag van circa 400.000 euro bijgedragen aan het onderhoud en de restauraties en we kunnen daarmee nog lang mee doorgaan, dus over het onderhoud van de OHK hoeft de PGA zich ook de komende jaren geen zorgen te maken. Want van al het groot onderhoud dat er moet gebeuren, dragen wij ongeveer de helft van de kosten. De rest komt van subsidies van de overheid. Dus dat kost de PGA niets. En het geld dat wij bijdragen, komt uiteraard voor een deel van PGA-leden die van de OHK houden en het Restauratiefonds steunen, maar we merken keer op keer dat heel Aalten de OHK een warm hart toedraagt en zich graag inzet voor het Restauratiefonds”.

Tia van der Schoot is als PGA-lid betrokken bij de OHK, maar ook als vrijwilliger in de groep suppoosten, die tijdens de openstelling van de kerk bezoekers ontvangt en rondleidingen verzorgt. Zij heeft veel materiaal verzameld over de OHK en de werkzaamheden van de OHK-groep. "We zijn eind 2017 ontstaan omdat we van mening zijn dat de PGA met de OHK en het naastgelegen gebouw Elim een prachtige twee-eenheid in handen heeft. Bekend bij kerkelijk én niet-kerkelijk Aalten. De prachtige kerk is met wat ingrepen zeker aan te passen tot een kerkgebouw waar meer dan alleen een traditionele kerkdienst kan plaatsvinden. In combinatie met Elim is de OHK een prima multifunctioneel complex, waar 'de loop al in zit'. Aaltenaren weten het immers uitstekend te vinden, voor een toneelvoorstelling, voor bijeenkomsten of vergaderingen, het is mooi centraal gelegen in Aalten. Uit onderzoek van Figulus is gebleken, dat jongeren graag hun eigen jeugdhonk in het centrum van Aalten willen. We hebben als OHK-groep een goed doordacht en onderbouwd plan gemaakt voor het beheer van zowel kerk als Elim. Daaruit blijkt dat overdragen van de kerk aan de SOGK helemaal niet nodig is."

De OHK-groep benadrukt, dat ze niets tegen de SOGK heeft. "In tegendeel: deze stichting doet uitstekend werk door kerken over te nemen, waarvan men het beheer niet meer rond kan krijgen. Maar het punt is, dat we in Aalten prima in staat zijn om het beheer ook de komende tientallen jaren goed te regelen", zegt Joop Lubbers.

Wat de OHK-groep en het Restauratiefonds steekt, is dat de Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters nog in het geheel niet met hen in gesprek zijn geweest over dat plan. "En dat is naar mijn idee wat je doet, als je een plan onderzoekt op haalbaarheid: nadere vragen stellen", zegt Tia van der Schoot. "We hebben een korte presentatie mogen geven. Maar dat was eenrichtingsverkeer. Ze zeiden wel: 'wat een prachtig plan'. Maar verder zijn we niet gekomen, en het wordt naar ons idee niet als serieuze optie beschouwd." Dat baseert de OHK-groep op uitspraken van de voorzitter van de Kerkenraad in de Gelderlander. Daarin gaf hij aan dat overdracht van de OHK aan de SOGK voorbereid wordt om te zorgen dat de PGA financieel gezond de toekomst tegemoet te kan treden. "Maar wat veel mensen niet weten, is dat de PGA aan de SOGK een fikse bruidsschat moet meegeven om de eerstkomende jaren na overname het onderhoud te betalen. Bovendien moet de PGA de kosten van de verbouwing van de OHK tot multifunctionele ruimte betalen. Omdat de SOGK gebouw Elim niet overneemt (De SOGK neemt alleen kerkgebouwen over en geen bijgebouwen; red.), moet er een keuken in de OHK komen, en toiletgroepen, en bijvoorbeeld vergader- en spreekruimten die nu eenmaal nodig zijn in een multifunctioneel gebouw. Dat kost een flink bedrag, en bovendien gaat het ten koste van de ruimte die overblijft in de kerk. In onze ogen is het onnodig die kosten te maken, want die voorzieningen hebben we immers al in gebouw Elim. We denken dat een dergelijke verbouwing dan ook ten koste van Elim gaat.".

De OHK-groep twijfelt aan de mogelijkheden die er overblijven om de kerk straks voor kerkelijke doeleinden (tegen huurbetaling) te gebruiken. "En bovendien vragen we ons af of de bereidheid van de Aaltenaren wel zo groot blijft om in actie te komen om geld bijeen te brengen voor het onderhoud van de kerk, als de kerk z'n centrale functie in Aalten verliest en niet meer in lokaal eigendom is", zegt Harm Veldhuis.

De OHK-groep heeft sterke vermoedens dat het plan om de OHK aan de SOGK over te dragen, al vanaf april 2016 vastlag. "Ook zijn er signalen dat alles wordt ingezet op investeren in de Zuiderkerk als plek waar het kerkelijk leven van de PGA zal plaatsvinden. Daarop wijst bijvoorbeeld het verzoek om de woonbestemming op de kosterswoning bij de Zuiderkerk te wijzigen in een bestemming die gebruik als jeugdhonk en uitvalsbasis voor het jeugdwerk van de kerk mogelijk te maken", noemt Tia van der Schoot op.

De OHK-groep stelt: "We vermoeden dat binnenkort een bericht in KerkVenster (het kerkenblad van de PGA dat eens per twee weken verschijnt; red.) komt waarin staat dat er ineens met stoom en kokend water een besluit over afstoten van de OHK komt. Daarom zijn we een petitie begonnen, getiteld: 'Red de Oude Helenakerk'. Iedereen die het met ons eens is dat de Oude Helenakerk én Elim niet verloren mogen gaan voor de PGA, kan de petitie tekenen."

Reactie gevraagd
In het kader van hoor en wederhoor heeft de redactie de volgende vragen voorgelegd aan de voorzitter van de Kerkenraad en de voorzitter van het College van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Aalten:

A. De OHK-groep voelt zich niet serieus genomen door Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters en vindt dat hun plan niet als serieuze optie wordt behandeld. Wat is daarop jullie reactie?
B. De OHK-groep meldt dat de PGA de SOGK ‘een flinke bruidsschat’ mee moet geven en dat er in hun ogen onnodige kosten moeten worden gemaakt voor de verbouwing tot multifunctionele ruimte omdat Elim niet wordt overgenomen. Is dat correct en waaruit bestaat die bruidsschat volgens de PGA?
C. Ook ziet de OHK-groep signalen dat de PGA inzet op versterken en uitbouwen van de Zuiderkerk tot de plek waar het Protestantse kerkelijk leven van Aalten plaatsvindt. Wat is jullie reactie daarop?

Reactie PGA
De redactie van Aalten Vooruit heeft ons gevraagd om een reactie op het artikel van de OHK groep.
Na intern overleg, en gezien het feit dat wij geen inzage hebben gehad in het geplaatste artikel is onze reactie het volgende:

Wij vinden het erg jammer dat een aantal leden van onze kerk, de Aalten Vooruit gebruikt voor het ventileren van hun onvrede over het Kerkelijk beleid van de Protestantse Gemeente Aalten. Dit is naar onze mening niet de juiste weg, en wij willen hier dan ook niet aan meewerken.
Indien men als lid, vragen heeft over ons beleid, of zijn onvrede kenbaar wil maken, richt men zich tot de kerkenraad.
Het beantwoorden van vragen, het voeren van een discussie, of het verdedigen van ons beleid, doen wij niet via de lokale, sociale of landelijke media.
Wij zullen onze eigen kanalen blijven gebruiken om te communiceren met onze leden, ook met hen die ontevreden zijn.

Namens de Kerkenraad van PG Aalten
Gerard Helmink,
Voorzitter