Brandweer adviseert boeren bij voorkomen van stalbrand

AALTEN - De kans op een stalbrand is klein, maar de gevolgen zijn vaak enorm voor mens én dier. Nederland telde in 2022 42 stalbranden, met bijna 130.000 dierlijke slachtoffers. Brand laat een diepe emotionele indruk achter bij de ondernemer en zijn gezin, maar ook bij omwonenden en betrokken hulpverleners. De komende tijd vraagt de brandweer van Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) extra aandacht voor dit onderwerp.

Oorzaken stalbrand
De oorzaak van een stalbrand is vaak niet te achterhalen. Het kan bijvoorbeeld ontstaan door kortsluiting of oververhitting van een elektrisch systeem. Andere mogelijke oorzaken zijn onder andere broei, werktuigen die in de stal in brand vliegen, explosie van mestgassen of het gebruik van warmtelampen. Bennie Hekkelman, Adviseur Brandveiligheid bij VNOG: “In bijna de helft van de gevallen is de oorzaak van een stalbrand niet bekend. Door de hevigheid van de brand gaat alles verloren. We weten wel wat de meest logische oorzaken van een stalbrand zijn. Daar gaan wij op in wanneer we advies geven.”

Samenwerking
Bij het voorkomen van een stalbrand en het beperken van de gevolgen ervan staat de ondernemer er niet alleen voor. Het is een samenspel tussen verschillende partijen. Hekkelman: “De brandweer adviseert de ondernemer. Maar ook de gemeente, verzekeraars en vakorganisaties moeten zich bewust zijn van de brandveiligheid in stallen. Daarom is het belangrijk de verbinding met elkaar te zoeken.”
De brandweer zoekt bijvoorbeeld contact met verzekeraars om hun eisen wat betreft brandveiligheid op te halen. Zo kan ze uiteindelijk een integraal advies met een ondernemer delen.

Advies in de Achterhoek
Zijn missie om stallen brandveiliger te maken start Hekkelman in de Achterhoek. Van daaruit gaat hij verder de regio in. Het accent van zijn advies ligt op het verbeteren van de brandveiligheid in zowel nieuwe als bestaande stallen. In de praktijk blijkt namelijk dat ondernemers onbewust brandgevaarlijke situaties creëren. Zoals het opslaan van materialen tussen gebouwen en veestallen in, waardoor een brand van het ene gebouw naar het andere kan uitbreiden. Hekkelman: “Maar ook het laden van elektrisch gereedschap en accu’s in stallen zien we vaak gebeuren. Een stekker onnodig in het stopcontact laten zitten. Of onveilig gebruik van een warmtelamp. Maar ook onnodige ophoping van stof kan funest zijn.” Zijn advies is daarom: “Loop eens kritisch door je gebouwen.”
Hij loopt graag mee om samen te kijken naar mogelijke aanpassingen.
Hekkelman: “Het zijn de kleine slimme aanpassingen die een ondernemer kan doorvoeren om het risico op stalbrand te verminderen. Daarin kan de brandweer adviseren. Hierbij kijkt ze ook naar factoren uit de omgeving, de aanrijdtijd van hulpdiensten en de bluswatervoorziening. Al deze facetten bepalen hoe groot het risico op brand in de stal is en hoe groot de gevolgen ervan zijn.”

Grote en kleine stallen
Vaak wordt gedacht dat een stalbrand vooral voorkomt in een grote stal. Dit blijkt niet zo te zijn. Wel is het zo dat de kans op brand groter is in een grote stal, omdat elektrische apparatuur intensiever gebruikt wordt en er vaak meer geautomatiseerd is. Daarnaast komt er een groter aantal dieren om bij een brand in een grote stal. “In beide typen stallen zijn de gevolgen van een brand enorm voor de ondernemer. Natuurlijk is er het verlies van de dieren. Maar ook de bedrijfscontinuïteit komt in gevaar. Door een brand komt bijvoorbeeld de milieuvergunning te vervallen. Voordat de onderneming weer operationeel kan en mag zijn ben je zo een aantal jaren verder.”