Oplossing zoekplaatje
AlgemeenAALTEN - Het zoekplaatje van vorige week toonde het Damplein uit circa 1935. De plek is nog wel herkenbaar. Het is de huidige Damstraat. Vroeger had het de uitstraling van een pleintje.
De naam Damplein komt van Ten Dam. Dit heeft alles te maken met de hoornindustrie in Aalten. Hoorndraaiers hielden zich bezig met de vervaardiging van hoornen pijpen. Het gebruikte hoorn was afkomstig van de buffel. Men voerde deze in uit onder andere Bombay, Siam, maar ook uit India, Nederlands-Oost Indië en Zuid-Amerika. In 1871 gingen Ten Dam en Manschot samen over tot de stichting van een fabriek.
De hoornen pijp werd later verdrongen door de kammenindustrie. Deze kammen werden ook gemaakt van buffelhoorn. In Aalten ontstond de eerste kammenfabriek. Er werden machines aangeschaft die door stoom werden aangedreven. In het begin waren het voornamelijk Duitse werknemers die er hun arbeid verrichtten. Later werden er ook Aaltense werknemers in dienst genomen. Van 's morgens zes uur tot twaalf uur en van half twee tot half zeven werd er gewerkt. Aangezien de lonen vooral in de begintijd laag waren, was men genoodzaakt zelf groente te verbouwen en een varken en een geit te houden voor vlees en melk. De vrouwen van de arbeiders brachten hun mannen iedere morgen tegen acht uur een pannenkoek.
De verwerking van hoorn bracht veel stof en stank met zich mee. De hoornen lagen soms weken te wachten op verwerking en vooral in de zomer was de geur die daarmee gepaard ging, niet aangenaam. Eén van de eerste maatregelen was een afzuiginstallatie die in 1904 in gebruik werd genomen. Tot 1932 heeft men door kunnen gaan met de kammenproductie. Daarna werd de concurrentie te groot en is men gestopt.
Er waren verschillende mensen die een bedrijf stichten, waaronder Peter en Gans. De knopenproductie was de belangrijkste tak van de hoornverwerking. De bekendste is in ieder geval Te Gussinklo, die de knopenindustrie ter hand nam, in de eerste knopenfabriek in Nederland. De knopen werden destijds ook gemaakt van buffelhoorn. Heel bekend werd de DBW; de Dutch Button Works in Bredevoort.
Op deze ansicht zien het bedrijf van Ten Dam. Later vestigde zich hier Spinkat, nog later TPT en Sonoco, fabrikant van spinhulzen voor de textielindustrie en Staalkat, fabrikant van eiersorteermachines. Op de ansichtkaart zien we op de hoek, bij het pleintje, de zaak van Garretsen, nu de fotozaak van Roel Braamskamp.
