De schatten van de Oude Helenakerk, de akoestiek

AALTEN - De Oude Helenakerk, een Godshuis, is het oudste gebouw van Aalten. Een monument van onschatbare historische waarde, zeker ook emotioneel waardevol. Gelovigen zijn er gedoopt, getrouwd, hebben er troost gevonden, zijn vanuit deze kerk naar hun laatste rustplaats gebracht. Een bijzondere ‘schat’ wordt in dit verhaal onder de aandacht gebracht, de akoestiek. Organist Harry van Wijk geeft aan: “De uitstekende akoestiek en het orgel van de Oude Helenakerk staan goed bekend bij organisten in Nederland. Zij komen bijzonder graag hier spelen. De klank is vol en draagt overal in de kerk. Het geluid valt als een warme deken over alles heen…”

Hoe kan het dat de akoestiek zo goed is in de Oude Helenakerk? Harry van Wijk zegt nadenkend:“Het is een combinatie van factoren. De vorm van het gebouw, het gebruikte materiaal. Het is blijkbaar in de Oude Helenakerk een prima mix. De galm is prachtig, niet overdadig. De klanken vallen als een deken over alles heen. Overal in de kerk, waar je ook zit, is de akoestiek gewoon goed, de klank blijft overal heel erg aanwezig. Op bepaalde plekken is de klank wat harder, op andere plaatsen weer iets zachter. Het is vooral wonderlijk dat in het Koor van de Oude Helenakerk het geluid harder weerklinkt dan in het midden van de kerk…”
De akoestiek en de entourage in de Oude Helenakerk zijn zeer geschikt en bruikbaar voor allerlei uitvoeringen, niet alleen voor orgelconcerten. “Concerten in allerlei vormen zijn door de mooie akoestiek hier ideaal. Een grote verscheidenheid aan uitvoeringen zijn in deze kerk gehouden. Klassiek orgel, solo zangers, een strijkorkest met accordeon en fluit en koren hebben hier gezongen en muziek ten gehore gebracht. Zelfs een jazzconcert is hier gegeven. Je kunt zien wat een veelvoud aan mogelijkheden de Oude Helenakerk kan bieden! Het geluid, de muziek, zingt heerlijk rond, je hebt nooit het gevoel dat je verzuipt maar ook voelt het niet alsof je speelt in een gymzaal waar de klanken droog overkomen…”

Harry van Wijk heeft zelf ervaren hoe goed de akoestiek in de Oude Helenakerk is door het geven van diverse orgelconcerten met ensembles. “De volle geluiden weerkaatsen en worden versterkt. De klanken galmen door de hele kerk, zijn overal. Bezoekers ervaren veel beleving, een gevoel van betrokkenheid en warmte. Heel aangenaam! Als je zelf orgel speelt zit je dichtbij de pijpen, sterker nog, je zit er tussenin. De akoestiek maak je als organist niet zo mee. Pas als je de toetsen loslaat, als de pijpen stil zijn hoor je de echo, de galm.” Harry glimlacht: “Toehoorders zijn beter af dan de organist!” 

‘Vanuit
overal in ons
land komen
organisten
graag hier
spelen’

De akoestiek en het orgel staan goed bekend bij organisten in heel Nederland. “Vanuit overal in ons land komen organisten graag hier in de Oude Helenakerk spelen. Ook komen regelmatig vakantiegangers naar de kerk en vragen of ze op het orgel mogen spelen.” Harry van Wijk vervolgt: “Kort geleden is in de Oude Helenakerk nog een cd-opname geweest. Musici speelden op viool, cello, een blaasinstrument en zongen in combinatie met ons orgel. Het ensemble is speciaal voor de opname naar de Aaltense Oude Helenakerk gekomen. Dus de akoestiek is ook voor andere instrumenten ideaal!”
In 2023 is in de passietijd, de lijdensweg van Christus, door de cantorijen van Aalten en Dinxperlo gezamenlijk het paasoratorium ‘Het Lam dat ons doet leven’ uitgevoerd met medewerking van trompet, concertvleugel en orgel. “De Oude Helenakerk zat stampvol. In heel veel kerken komt dat de akoestiek niet ten goede omdat zoveel publiek zorgt voor demping van het geluid. Niet hier in de Oude Helenakerk. De akoestiek was nog altijd uitstekend!”