Anholter Schweiz is anders dan een dierentuin
ANHOLT – Men zou denken dat iedereen die dicht bij de grens met Duistland woont bekend is met Biotopwildpark Anholter Schweiz in Anholt. “Niets is minder waar”, zegt dierenverzorgster Patty Bijlsma. “Met regelmaat spreek ik mensen uit bijvoorbeeld Dinxperlo, Ulft of omgeving die het park niet kennen en er nog nooit zijn geweest.” Hoog tijd dus om hierin verandering te brengen.
Door Walter Hobelman
“We trekken wel degelijk bezoekers uit Nederland”, zegt Bijlsma, “Maar opvallend genoeg zijn dat vaak toeristen die elders uit het land in de Achterhoek op vakantie zijn en ergens een folder over Anholter Schweiz (zoals het park in de volksmond ook wel genoemd wordt, red.) hebben gevonden. Voor de rest zijn er natuurlijk inwoners uit de omgeving die het park kennen en er wel eens zijn geweest. Maar te vaak horen wij verbaasde reacties als we het over het wildpark hebben.”
Bijzonder park
Biotopwildpark Anholter Schweiz is een bijzonder park. “We zijn geen dierentuin, maar een wildpark. Bij ons vindt men alleen maar Europese inheemse dieren, verdeeld in de groepen roofdieren, hoefdieren, knaagdieren en vogels.” Het park is 56 hectare groot en de dieren hebben alle ruimte. “Anholter Schweiz is een soort wandelpark, waar je heel dicht bij diersoorten terecht kan komen die ook in het wild in Europa leven. Daarnaast is het heel goed mogelijk dat eekhoorns, herten en vogels het pad kruisen tijdens een bezoek aan het park.” Wie het hele park doorwandelt, heeft daarvoor zeker twee uur nodig. Met zes kilometer wandelpad en voldoende momenten om dieren te spotten en te bekijken is een bezoek aan het park een mooie dagbesteding. Er zijn veel rustplekken, op bepaalde tijden worden de dieren gevoerd en met regelmaat zijn er speciale activiteiten zoals een roofvogelshow of iets dergelijks.
De geschiedenis van het wildpark
In 1893 bouwde vorst Leopold zu Salm-Salm in Anholt, als herinnering aan zijn huwelijksreis een kopie van het vierwoudsteden Meer, compleet met Zwitsers chalet en rots landschap. Dit park kreeg al snel de naam ‘Leopoldspark’ en er was een uitgebreide variatie aan bomen en planten te vinden. Naar aanleiding van het 100-jarig bestaan werd de, onder monumentenzorg staande, Engelse Tuin uitgebreid tot een 56 hectare groot biotopwildpark met grote volières en verschillende biotopen. Het Zwitsers chalet is er nog steeds en is alleen in de weekenden geopend, afhankelijk van het weer en het aantal bezoekers. Bij de ingang van het wildpark is in 2021 Gasthaus Almruhe geopend, de perfecte locatie om na een bezoek aan het wildpark even lekker culinair te genieten.
Na de Tweede Wereldoorlog besloot prins Nikolaus Leopold zu Salm-Salm (1906-1988) het door de oorlog zwaar getroffen gebied weer op te bouwen. In 1968 werd het bospark, waarin alleen inheemse diersoorten waren toegestaan, voor het publiek geopend als wildpark ‘Anholter Schweiz’.
Hoewel het Leopoldspark vandaag de dag weinig te bieden heeft van de oorspronkelijke alpenplantendiversiteit, kan men in de natuurlijke bossen toch een aantal interessante en waardevolle bossen ontdekken.
Bijlsma legt uit dat het Wildpark een belangrijke rol heeft gekregen in het in stand houden van bedreigde diersoorten. “Mensen willen zich best graag inzetten voor dieren van ver weg, zoals gorilla’s of olifanten, terwijl er ook in de directe eigen omgeving diersoorten worden bedreigd. Dat is één van de redenen dat wij ervoor gekozen hebben om alleen inheemse diersoorten in het park op te nemen.”
“We hebben in het verleden in samenwerking met officiële organisaties ook dieren uitgezet. Otters, wisenten en recentelijk meerdere lynxen in Polen. Dit is voor ons de grootste bijdrage die wij leveren als wildpark aan de natuur. We werken ook met dierentuinen samen voor wat betreft soortbehoud, waarbij dieren worden uitgewisseld. Met deze samenwerkingen met andere natuurprojecten en de educatie richting de bezoekers, met bijvoorbeeld voederpraatjes en rondleidingen, hopen we de mensen en de natuur samen te brengen. Vooral educatie is hierbij belangrijk. Dat mensen de Europese dieren leren kennen, zodat ze zich ook voor deze dieren willen inzetten in plaats van vooral geld doneren aan dieren van andere continenten.”
Vier jonge dasjes
Dat deze aanpak succesvol is, wordt op dinsdag 26 maart duidelijk. Zes weken eerder (11 februari) zijn er vier jonge dasjes geboren en nu ze een aantal weken oud zijn, is het tijd om ze te ontwormen en het geslacht vast te stellen. Ook worden de dasjes gechipt. Dierenarts Anne Brömmling onderzoekt de vier dasjes en het blijken twee mannetjes en twee vrouwtjes te zijn, allemaal met een gewicht rond de 800 gram. “Ze zien er gezond uit en moederdas heeft goed voor ze gezorgd tot nu toe”, stelt Brömmling vast. Helaas is vader das een paar weken na de geboorte van de kleintjes overleden. “Hij was ook al wel op leeftijd”, zegt Bijlsma. De jonge dasjes blijven een jaar bij moeder en daarna gaan de twee mannelijke dasjes naar een andere dierentuin. “We hopen dat moeder nog een paar jaar bij ons kan blijven, samen met haar twee dochters. De meisjes blijven hier en daarmee kunnen we in de toekomst weer verder werken.”
De dieren krijgen geen namen. "Dat is een bewuste keuze van ons, dieren zijn dieren en moeten dieren blijven”, legt Bijlsma uit. De jonge dasjes en hun moeder zijn vanaf medio april te bekijken, tot die tijd mogen ze nog even in alle rust afgezonderd blijven.
Wie rondwandelt door het park kan genieten van de rust en de stilte. Nu de natuur weer tot leven komt, zijn de beren weer uit hun winterslaap ontwaakt en laten zich weer zien. Ook de wolven en de lynxen zijn zichtbaar. De roofdieren krijgen niet elke dag voer aangeboden. “Ook daarin volgen we hun natuurlijke leven. In het wild is er ook niet elke dag iets te eten. Ze krijgen op vaste dagen iets te eten. De andere dieren worden wel dagelijks gevoerd.”
Ook voor fotografen is Biotopwildpark Anholter Schweiz een perfecte plek om dieren in hun natuurlijke omgeving op de gevoelige plaat vast te leggen. “Elk seizoen is anders en nodigt uit om de dieren te fotograferen. Ik zie hier met regelmaat mensen een hele dag bezig zijn om het meest ideale plaatje te maken.”
Eigenaar Christian Boland (‘parkleider’, zoals hij zichzelf noemt) vertelt dat het geven van informatie en uitleg hoge prioriteit heeft in het wildpark. “Er zijn in het park voldoende Nederlands sprekende medewerkers aanwezig die met alle plezier vragen beantwoorden en uitleg geven. Dat vinden we belangrijker dan dat het park er tiptop uitziet. Spreek dus gerust onze mensen aan, als ze aan het werk zijn. Van vragen word je wijs.” Educatie is belangrijk. Bij ons in het wildpark is er voor elke leeftijdsgroep veel te beleven en te ontdekken. Tijdens een rondleiding laten we jong en oud kennismaken met enkele van onze ‘bewoners’ en gaan we op ontdekkingstocht met spannende informatie en weetjes die de moeite waard zijn om te weten. We zijn als Biotopwildpark Anholter Schweiz een buitenschoolse leerlocatie en leren de kinderen hoe de dieren zich in hun natuurlijke omgeving gedragen. De rondleidingen worden aangepast aan de leeftijd van het kind. De wildparkschool in het entreegebied stellen wij graag ter beschikking aan schoolklassen.”
Mede dankzij allerlei plekken waar kinderen zich lekker kunnen uitleven, is een bezoek aan Anholter Schweiz een leerzame en gezellige dagtocht. “We hebben een speeltuin, een ezelweide, een geitenweide. In de herfstvakantie kunnen de kinderen meehelpen bij het voeren van de dieren en het is ook mogelijk om een paar keer per jaar (in juli en augustus) een nachtje in het park te kamperen en een nachtrondleiding te volgen”, vertelt Bijlsma.
Op de website www.anholter-schweiz.de is alle actuele informatie over openingstijden, voedertijden, activiteiten en toegangsprijzen te vinden. Parkeergelegenheid is er voldoende en is helemaal gratis.
