‘Ik wist pas dat ik een accent had, toen ik mezelf op televisie zag’

4 april 2023, 15:42 Muziek

ACHTERHOEK - In Boeren, Burgers en Buitenlui spreken we met inheems, import en idealist over hoe het leven in de Achterhoek is. We evalueren en fantaseren en Marc Weikamp zal illustreren, omdat de regio er is om te eren. Deze keer een gesprek met Laura van Kaam uit Dinxperlo; ze beleefde in 2013 een landelijk doorbraak toen ze ‘The Voice Kids’ won. Het bracht haar van de ‘Abbey Road Studios’ tot het ‘Koningshuis’, maar de Achterhoek blijft voor altijd thuis.

Door Eva Schuurman

Laura van Kaam maakt van elk podium een huiskamer, het is daarom wel passend dat ze met me spreekt vanuit haar lichte huis in Terborg. Ze drinkt thee en de kat komt even hallo zeggen. Haar grootse creativiteit is niet af te lezen aan haar omgeving, toch geeft ze zich, van jongs af aan, al over aan haar ontplooiing; want Laura had, na de blokfluit-les, ook wel oren naar een viool of trompet. “Waarom zoek je niet iets waar je ook bij kunt zingen?” Zouden haar ouders hebben gezegd, want dat deed ze zelfs nog in bed. “In mijn eentje, soms wel een half uur.” Ze beredeneerde dat je een gitaar overal mee naartoe kan nemen en heeft nooit spijt gehad van die keuze. Inmiddels suist ze in haar eerste eigen auto het hele land door; een stationwagen. “Ik heb ‘m puur uitgezocht op het feit dat er een geluid-set, elektrische piano en twee gitaren in moesten passen.”

Dus daar gaat ze; tenger en bescheiden, nuchter en open, niet in zeven sloten tegelijk lopend, zonder vrees voor filerijden of Keizer Karelpleinen, maar: “Als ik dan weer de A18 op kom rijden, alle auto’s lijken te verdwijnen, de trajectcontrole weg is, lekker chill en fijn, voel ik thuis te zijn.” De verbondenheid met hier kwam aan de oppervlakte toen ze als 13-jarige in een waar mediacircus belandde. “Toen ik mezelf terugzag op televisie, kreeg ik pas door met een accent te praten.” Of ze van het platteland kwam, vroegen haar medekandidaten. “Dat vond ik natuurlijk helemaal niet stoer, het maakte me zelfs een beetje jaloers.”

Inmiddels valt vooral de kleur van haar spraak op, in plaats van de klank. Laura verhaalt rustig en zacht. Ze zoekt hardop naar de kern, zonder dat ze zich verbergt. De parallel met haar muziek is nooit ver weg, want ze schrijft over alles dat dichtbij is; van zonlicht tot duisternis. Het doet denken aan hoe haar gezin bij verjaardagen, met vuurwerk, de lucht oplicht. “Toen ik ‘The Voice Kids’ won, schijnen heel veel mensen bij ons in het dorp hetzelfde te hebben gedaan. Dat vond ik zo mooi; dat ze onze traditie overnamen om dit met ons te vieren.”

Ik heb veel vrienden in het westen en die moeten er niet aan denken iedereen gedag te zeggen

Oh, ze heeft wel even geprobeerd in de stad te wonen. Maar Laura is gewoon veel comfortabeler met het ‘schattige’ dan het ‘massale’. “Ik hoop dat dat hier zo blijft, dat je in Doetinchem langs de weg kan parkeren en er met een glimlach door de Hema loopt waarna een oude man tegen je zegt: ‘Wat ben jij vrolijk vandaag!’” Ze heeft zeker wel pogingen gedaan, in Den Haag, maar daar keken de mensen haar vooral verbaasd aan. “Ik heb veel vrienden in het westen en die moeten er trouwens niet aan denken iedereen gedag te zeggen.”

Toch was het ook voor Laura niet altijd vanzelfsprekend zo voorkomend en transparant te zijn, zeker niet toen de landelijke bekendheid haar overkwam: “Ik lag onder een vergrootglas en ging liever niet meer met mijn moeder mee naar de supermarkt.” Het is wellicht de gevoelige kracht van het kunstenaarschap; kunnen doorleven, voordat je weer kunt geven. “It takes shit, to make shit”, riep iemand destijds over het omzetten van je ellende naar creativiteit. “Dat begreep ik toen nog helemaal niet, maar als je de dingen nuchter blijft wegduwen en niet doorvoelt, kun je ook de opluchting niet bereiken.” Ze hoopt iets betekend te hebben, zegt ze mijmerend over de tijd waarin ze zo eerlijk over haar zwaarte was. En dat open zijn heel fijn is, maar je daarna ook nooit meer terug kunt. Toch bracht ze onbewust iets teweeg: “Ik was daar op dat moment helemaal niet op uit, het moest er gewoonweg uit. Ik kan me niet anders voordoen dan ik ben.”

Laura raakt de kern, ze is feitelijk nog steeds dat meisje dat de pauzes in het muzieklokaal doorbrengt. Alleen maakt ze nu het rooster zelf. “Ik ben gaan lesgeven tijdens de pandemie, vanuit mijn eigen ervaring en met wat ik zelf wil doorgeven. Wat ik elders tegenkwam, nam ik mee naar hier.” Waarschijnlijk maakt dat deze streek nog wel meer tot haar thuis dan voorheen, want Laura verzamelt overal huiskamers om zich heen; zet haar op grote podia en het wordt alsnog intiem en wat een ander verstopt, mag je bij haar wel zien. Ze is een Achterhoeker pur sang; waar ze ook speelt, nadien komt ze terug naar hier. Met achterin haar stationwagen, steeds meer verrijkende levensbagage.

Illustratie: Marc Weikamp 

8 keer 8erhoeks met Laura van Kaam

Favoriete plek in de Achterhoek:
“Zonder twijfel en heel cliché; mijn ouderlijk huis. Daar heb ik alles meegemaakt en het heeft vast te maken met het proces van loskomen, maar niks is fijners dan een nachtje in mijn eigen bed bij mijn ouders. Als ik niks te doen heb en heel moe ben wil ik daar op de bank ploffen of in bad. Je bent niet alleen en er is beweging om je heen. Dat huis noem ik echt thuis. Dat verwart mijn zussen en ouders nog weleens, omdat ze dan niet snappen welk huis ik met ‘thuis’ bedoel.”

Mooiste bedrijf/organisatie in de Achterhoek:
“Moeilijk, maar ik denk dat ik de gasten achter de ‘Zwarte Cross’ het meest indrukwekkend vind. ‘De Feestfabriek’. Hoe zij, zo vanuit niks, zo typisch Achterhoeks, een festival beginnen, zo’n beetje half illegaal en dat dan het grootste van het land wordt. Het is zo mooi nuchter; een idee hebben en dat uitbouwen. Ik heb er twee keer gespeeld en dat was fantastisch. De cross is natuurlijk de trots van de Achterhoek, ik vind het heel cool. Mijn ouders gaan niet zo vaak naar festivals, maar daarheen gaan is echt een familie-uitje.”

Mooiste gebouw in de Achterhoek:
“Bij het ontvangen van nieuwe gasten doen we thuis altijd even een rondje Dinxperlo, dan moeten we echt langs het verpleeghuis van Suderwick-Dinxperlo. Er is daar een brug gebouwd over de Grensweg en nu zijn die tehuizen verbonden, over de landsgrens heen. Als ik dat zie ben ik - kijkend naar waar we vandaan komen - zo trots op die eenheid. Die brug is een soort ontmoetingsplek nu, je kunt er op de grens een bakkie doen.”

Meest inspirerende Achterhoeker:
“’Suzan en Freek’. Dat zijn ook Achterhoekers. Ze zijn al heel lang in de muziek bezig, doen nooit uit de hoogte, hoopten op die doorbraak, die ineens - bam - kwam en dan toch zo nuchter blijven. Dat vind ik super inspirerend. Dan kijk ik op tegen dat ze nog steeds de Achterhoekers zijn die ze altijd waren.”

Favoriete Achterhoekse artiest/kunstenaar:
“Een goede kunstenaar vind ik Rosalie de Graaf, bekend als ‘RoosArt’, uit Doesburg. Ik ken haar persoonlijk niet, maar het is een jonge stoere vrouw die erg unieke kunst maakt. Ik vind het fantastisch wat ze doet en hoe ze zo jong zo ondernemend en succesvol is!”

Lekkerste Achterhoekse gerecht/drank:
“Ik ging gewoon serieus Googlen, want ik wist eigenlijk niet wat typisch Achterhoeks is. Maar het wordt de ‘Nozem’, al ben ik geen alcoholist (lacht). Maar als je op de ‘Zwarte Cross’ bent dan moet dat je dat drinken.”

Mooiste Achterhoekse lied:
“Ik ben niet echt een streektaalpersoon en lijk nu een beetje een groupie, maar ‘De Overkant’ van ‘Suzan en Freek’ en ‘Snelle’ is echt wel een volkslied geworden, ik speel het zelf ook weleens. ‘Waar het feestje van het jaar de Zwarte Cross is’.”

Mooiste Achterhoekse uitdrukking:
“Ik heb grootouders die allebei plat praten, dus ik kan het echt verstaan en ik heb nota bene een streektaalfestival gepresenteerd; de zaal heeft me van alles geleerd. Maar als mijn oma “Moi” in plaats van “Hoi” zegt, dan denk ik meteen “Oh ja, ik ben weer thuis.” Het is een typische Achterhoekse begroeting. Eerst zegt ze heel zachtjes haar naam en als ik dan “met Laura” zeg, roept ze heel blij ‘Moi!’”

Laura van Kaam. Foto: Josi Nihot 

Bent u of kent u een goede kandidaat voor deze rubriek? Meld dit dan bij redactie@achterhoeknieuws.nl