Restauratie Joodse begraafplaats Bredevoort

BREDEVOORT - Oplettende voorbijgangers hebben vast al opgemerkt dat de muren rond de joodse begraafplaats aan de Prins Mauritsstraat in Bredevoort op dit moment worden gerestaureerd. Deze restauratie was hoognodig omdat er diverse scheuren in de muur zaten en het voegwerk in slechte staat verkeerde. Ook de poort wordt in deze restauratie onder handen genomen. Bouwbedrijf Heijnen voert de werkzaamheden uit.

De joodse begraafplaats In Bredevoort wordt sinds 2018 bijgehouden door een groep vrijwilligers van de vereniging Bredevoorts Belang. Een joodse begraafplaats, zo is de traditie, kent in hoge mate een natuurlijke begroeiing. Het onderhoud bestaat daardoor vooral uit het verwijderen van bladafval, grasmaaien en muren en grafzerken vrijhouden van klimplanten.
Al enige jaren geleden werd geconstateerd dat de staat van de muren slecht was. Veel scheuren, meerdere malen provisorisch gerepareerd, slecht voegwerk en een roestende poort. Daarom is er enkele jaren geleden op initiatief van Bredevoorts Belang een overleg gestart met de gemeente en de Israëlitische gemeente van Aalten om fondsen te werven voor de restauratie. In 2021 heeft het ministerie van onderwijs cultuur en wetenschappen 2,5 miljoen euro aan subsidie beschikbaar gesteld aan het Nederlands Israëlitische Kerkgenootschap (N.I.K.) voor de restauratie joodse begraafplaatsen in Nederland om zo dit religieuze cultureel erfgoed te behouden. Een klein deel van het beschikbare bedrag komt nu ten goede aan de joodse begraafplaats aan de Mauritsstraat.

Bredevoort had sinds 1543 een kleine Joodse gemeenschap en rond het jaar 1700 was er een synagoge aan huis. Rond 1830 werd deze gemeenschap, die tot dan toe onder Winterswijk viel, een zelfstandige gemeente. Er werd op de Vismarkt 9 een synagoge gebouwd die ongeveer honderd jaar in gebruik is geweest. De gemeenschap bestond omstreeks 1850 uit ongeveer 40 personen, hierna nam de gemeenschap in omvang af. In het jaar 1900 werd de Joodse gemeente opgeheven en bij die van Aalten gevoegd.

In Bredevoort waren voorheen twee Joodse begraafplaatsen. De eerste en tevens oudste was gelegen op het voormalige kasteelterrein achter de Hozenstraat nummer 5. Dit terrein werd in 1953 aan de gemeente Aalten verkocht ten behoeve van woningbouw. De stoffelijke resten en grafzerken werden dat jaar verplaatst naar de tweede begraafplaats aan de Prins Mauritsstraat. Broer en zus Levi en Sara Sander waren de laatste Joden in Bredevoort. Beiden zijn in 1938, kort na elkaar, overleden. De begraafplaats aan de Prins Mauritsstraat is samen met de algemene begraafplaats aangelegd op het terrein dat vrijgekomen is door de ontmanteling van Bredevoorts vestingwerken aan de oostzijde van het stadje.