'Een simpele Achterhoeker die zegt waar het op neer komt'
Mart de Kruif duidt 'Oekraïne' in de media
LAAG-KEPPEL – Hij heeft het druk. Een volgend telefoontje staat al weer in de wacht. Eerder vanochtend gaf hij commentaar voor het programma Spraakmakers op NPO Radio 1. Wie er nu aan de beurt is? Volkskrant, Telegraaf, EenVandaag, Nieuwsuur, Goedemorgen Nederland, Op1, NOS Journaal... De media weten Mart de Kruif uit Laag-Keppel dagelijks te vinden om de oorlog in Oekraïne militair te duiden.
Door Eric Klop
Als voormalig commandant der Landstrijdkrachten weet De Kruif waarover hij praat. Toen in de nacht van woensdag 23 op donderdag 24 februari Russische strijdkrachten buurland Oekraïne binnenvielen, werd hij direct door zijn internationale netwerk op de hoogte gebracht. En gewaarschuwd: ‘Zet je maar schrap’. Inderdaad, ’s ochtend om half vijf hing Nieuwsuur aan de lijn. Of hij ’s avonds bij het actualiteitenprogramma aan wilde schuiven. Want voor achtergrondinformatie over militaire kwesties wordt steevast een beroep gedaan op zijn expertise. Programma’s als Op1 en Nieuwsuur, maar ook journalistieke defensiespecialisten van de schrijvende media hebben Mart de Kruif ter zake militaire duiding hoog in hun contactlijstjes staan.
“Het duiden van militaire operaties voor dummies”, vat De Kruif zijn medewerking voor, en bovendien achter, de televisiecamera’s en radiomicrofoons samen. “Met alle respect bij dat laatste woord”, nuanceert hij met klem. Net als bij eerdere mediaoptredens heeft hij zijn kennis van zaken met betrekking tot datgene wat zich nu in Oekraïne afspeelt meegenomen uit eigen ervaring. “Ik weet enigszins hoe de hazen lopen. Van strategie tot operatie. Daarnaast beschik ik over een wereldwijd netwerk, opgedaan tijdens internationale opleidingen en missies. Die contacten verstrekken mij veel informatie om de situatie in het oorlogsgebied zo juist mogelijk te becommentariëren. En op heldere wijze vooral. Ik ben een simpele Achterhoeker die gewoon zegt waar het op neer komt. Althans, wat de militaire aspecten betreft.”
Niet relevant
Mart de Kruif is in zijn duidingen niet altijd een open boek. Hij weet soms meer dan dat hij kwijt wil, kan en mag. Bijvoorbeeld met informatie over de mogelijkheden om militaire goederen vanuit het westen naar Oekraïne te transporteren is hij terughoudend. “Maar daar gaat het ook eigenlijk niet om. Dergelijke bewegingen zijn in mijn rol niet relevant om nader te verklaren. Waar het wél om gaat is wat het Rusland van Poetin wil bereiken en hoe Oekraïne daartegen weerstand kan bieden. Klip en klaar is dat de Russen alles ten oosten van de Djnepr willen annexeren en dat direct ten westen van die lijn vazalstaten ontstaan. Verder westwaarts zal mijns inziens buitenschot blijven. Die landen zijn lid van de NAVO. Daar zal Poetin zijn handen vooralsnog niet aan branden.”
Dat alles probeert de 63-jarige oud-militair zo duidelijk mogelijk uiteen te zetten. In de krant, voor de radio en op televisie, al dan niet telefonisch of via een beeldverbinding. Dagelijks duikt hij wel ergens op. Zo is hij regelmatig te gast bij het WNL-ochtendprogramma Goedemorgen Nederland. De avond tevoren wordt de voormalig commandant van de Landstrijdkrachten dan gebeld of hij de volgende morgen tegen zevenen van de partij kan zijn. “Dat is meestal geen probleem. Dit programma kent weinig concurrentie. Maar bij de avondprogrammering ligt dat anders. Dan zijn er meerdere actualiteitenrubrieken die elkaar bij wijze van spreken de tent uitvechten. Tussen 10 en 12 uur stellen ze de gastenlijst samen. Word ik gebeld of ik ’s avonds beschikbaar ben. Als ik al medewerking heb toegezegd aan een concurrent, ben ik daar heel open in. Dan gaat het niet door. Met de redactie van het programma waar ik te gast ben heeft ’s middags een voorgesprek plaats. Bij aankomst in de studio maak ik, voor zover dat nog nodig is, kennis met de presentator en gaan we even later het gesprek in. Ja, er zijn wel eens domme vragen. Dan probeer ik geen dom antwoord te geven.”
Koffiedik kijken
Hoe lang de media inzake militaire duiding van de oorlog in Oekraïne nog veelvuldig een beroep doen op Mart de Kruif? "Dit gaat nog dagen door”, verwacht hij op de vrijdag voorafgaand aan de plaatsing van dit artikel. "Het hangt ervan af hoe lang het land tegen de Russen stand houdt en de hoofdstad Kiev in handen weet te houden. Het is koffiedik kijken. Hoe dan ook houd ik de stand van zaken in het oorlogsgebied zowel via mijn uitgebreide netwerk als naar eigen inzicht nauwlettend in de gaten.”
