De tekenaar van Westerbork
AlgemeenIn gesprek met Jaap Nijstad over Leo Kok
BREDEVOORT - Op initiatief van het Nationaal Onderduikmuseum worden twaalf ontmoetingen met de titel ‘Zonder grenzen’ in samenwerking met de Koppelkerk in Bredevoort georganiseerd. Op donderdag 18 november gaat directeur Gerda Brethouwer in gesprek met Jaap Nijstad over het werk en leven van de jong overleden kunstenaar Leo Kok (1923-1945).
Leo Kok maakte tekeningen waarin hij het kampleven tijdens zijn internering in Kamp Westerbork weergeeft. Ze behoren tot de meest bijzondere getuigenissen van het leven in een kamp tijdens de Tweede Wereldoorlog. In musea van Nederland, Israël, Duitsland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten wordt zijn levensverhaal en dit bijzondere oeuvre getoond.
Kunsthistoricus Jaap Nijstad heeft een persoonlijke binding met Leo Kok. Het is de eerste man van zijn moeder Kitty de Wijze die in Kamp Westerbork met Leo Kok trouwt. Ze leven er twee jaar samen maar worden met het laatste transport eind 1944 afgevoerd naar concentratiekamp Theresiënstadt. Daar scheiden hun wegen maar beiden maken de bevrijding mee. Helaas overlijdt Leo enkele dagen na de bevrijding van het kamp Ebensee alsnog aan de ontberingen. Kitty keert uit Theresiënstadt terug naar Nederland en hertrouwt met de vader van Jaap Nijstad. In het gezin blijft Leo altijd een plek houden.
Klein oeuvre
Van Leo Kok zijn ruim 200 tekeningen en aquarellen bekend. De meeste zijn door een bevriende bewaker uit Westerbork gesmokkeld naar kennissen, die ze na de oorlog doorgaven aan weduwe Kitty. Zij schonk haar collectie later in bruikleen aan het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Ook de herinneringscentra Kamp Westerbork en Yad Vashem in Jeruzalem bezitten werk van Kok. Nijstad: “Uit verhalen van overlevenden weet ik dat Leo’s oeuvre veel groter is geweest. Er is nogal wat verloren gegaan in de geschiedenis. Ik heb mensen gesproken die zeiden: Ik had drie tekeningen van Leo, maar die hebben de Duitsers me bij aankomst in Auschwitz afgepakt.”
Expositie synagoge en rondleiding
Speciaal voor de gelegenheid wordt een rondleiding gegeven door Jaap Nijstad op zondag 21 novemberom 14.00 uur in de synagoge van Aalten. Daar is een expositie ingericht door Nijstad over het leven van Leo Kok. Wegens de kwetsbaarheid van het materiaal worden Koks tekeningen en aquarellen niet vaak getoond. De kosten voor de rondleiding bedragen 2,50 euro. Aanmelden kan via www.synagogeaalten.nl
Praktische informatie
Het gesprek tussen Jaap Nijstad en Gerda Brethouwer over Leo Kok op 18 november is live bij te wonen in de Koppelkerk of te volgen via livestream (en kan ook later worden teruggekeken). Aanmelden kan via de website van de Koppelkerk. De twaalfdelige serie van bijzondere ontmoetingen wordt mogelijk gemaakt door een subsidie van de gemeente Aalten.
Locatie: Koppelkerk, Koppelstraat 35, Bredevoort, datum: donderdag 18 november, aanvang: 20.00 uur. Zaal open: 19.30 uur. Entree 12,50 euro zaalticket, een livestreamticket kost 10 euro, exclusief ticketkosten.
koppelkerk.nl
