‘Het is onzin om een wiel dat al bestaat nog een keer uit te vinden’
Oud-Aaltenaar gepromoveerd aan Universiteit Utrecht
Door Karin Stronks
AALTEN – De 59-jarige oud-Aaltenaar Aris Lourens is kort geleden gepromoveerd tot doctor aan de Universiteit van Utrecht. Het proefschrift is getiteld: ‘Verbeteren van hydrogeologische modellen door resultaten van gecalibreerde grondwatermodellen te gebruiken’. “Dit onderwerp is best moeilijk om op een makkelijke manier uit te leggen", vertelt Aris. "Het komt er in het kort op neer dat ik in mijn onderzoek een methode heb bedacht om metingen van grondwaterstanden terug te laten komen in het ondergrondmodel REGIS, waarin wordt getoond waar zich onder de grond bijvoorbeeld zand, veen of klei bevindt.”
Herman Finkers
Voor familiebezoek komt Aris naar Aalten en maakt een uurtje vrij om het interview te geven. Hij start zijn laptop op om via de website DINOloket aan de hand van voorbeelden uit te leggen wat zijn onderzoek inhoudt. Zijn wetenschappelijke rapport is opgesteld in het Engels, bevat grafieken, wiskundige berekeningen, uitgebreide uitleg. “Het is lastig om dit onderwerp in simpele bewoordingen uit te leggen. En ja, de voertaal van wetenschappelijke publicaties is nu eenmaal Engels”, vertelt hij. Zijn boekwerk is uiterst serieus, maar een stukje tekst van Herman Finkers toont aan dat Aris niet gespeend is van een gezonde dosis humor. Met een lach: “Ja, dat vond ik een leuk stukje voor in mijn boek. De tekst luidt: ‘Het kan gebeuren dat je uren zit te denken en er schiet je maar niks te binnen, en zo maar in een keer bereik je precies hetzelfde in nog geen vijf minuten’.”
Gezichten
De cover van zijn 180 pagina’s tellende boek is ontworpen door zijn oudste dochter Vera. Er staan vier gezichten op van wetenschappers, van wie het werk de basis is voor het proefschrift van Aris. Hij legt uit: “Links staat Thomas Bayes, predikant en wiskundige die leefde in de achttiende eeuw, naast hem Danie Krige, (1919-2013) mijnbouwkundige, Henry Darcy, hij leefde in de negentiende eeuw en is bekend om zijn grondwaterberekeningen en geoloog Winand Staring (1808-1877).” Hoe hij tot dit onderzoek is gekomen? “Opdrachtgever was mijn werkgever, TNO, er werd gevraagd wie dit onderzoek wilde doen. Het leek me erg leuk dus heb ik me aangemeld, ik mocht zelf bepalen hoe ik het onderzoek zou aanpakken. Ik nam ontslag en ging werken voor de universiteit van Utrecht. Hoe je dan begint? Nou, heel veel lezen. Het is onzin om een wiel dat al bestaat nog een keer uit te vinden.”
Werkelijkheid
Bij TNO worden modellen van de ondergrond gebruikt, daarin is zo goed mogelijk beschreven wat er in de ondergrond aanwezig is, bijvoorbeeld klei, zand of veen. De werkelijkheid wordt zo goed mogelijk benaderd. Aris: “Je schat wat getallen aan de hand van boringen in een bepaald gebied. Dan maak je een berekening, de uitkomst is ongeveer de werkelijkheid. Als je nou later een meting doet kun je die vergelijken met je model. Dan zie je hoe goed je model was, en kunt het aanpassen.”
Naast ondergrondmodellen worden grondwatermodellen gebruikt. “Deze gebruiken we om de stroming van grondwater en de grondwaterstand te berekenen. Vaak gebeurt dat omdat bijvoorbeeld ergens een sloot wordt aangelegd of men wil juist grondwater onttrekken. Bij TNO is een model gemaakt van de ondergrond, het REGIS, dat wordt gebruikt om grondwatermodellen te maken. Het bleek dat de grondwatermodellen niet genoeg overeenkomen met de metingen, met de werkelijkheid dus. In mijn onderzoek heb ik een methode bedacht om er voor te zorgen dat de verbeteringen uit het grondwatermodel ook terug komen in het ondergrondmodel REGIS”, aldus Aris Lourens.
Boswachter
Aris gaat in Aalten naar CSA, de voorloper van Schaersvoorde, naar de Havo en studeert op het Hbo in Velp Cultuurtechniek. Hij glimlacht: “Als kind wilde ik later boswachter worden! Was vroeger veel buiten te vinden en geïnteresseerd in de natuur. Het is iets anders uitgepakt, ik ben voornamelijk binnen en zit meestal achter de computer. Wat er nou zo leuk is aan zo’n onderzoek? Ja, het puzzelen, berekenen, ik gebruikte vaak veel computers tegelijk tijdens het onderzoek. Heb er heel veel van geleerd en geen moment spijt gehad dat ik dit heb gedaan!”