Kastanje
Wat is mijn favoriete boomsoort? Het antwoord moet niet moeilijk zijn, want ik heb er eerder over geschreven. Het is niet de zomereik, de boom die op zich al een natuurgebied is door de vele diersoorten die er in voorkomen. Het is niet de robinia, voorheen witte acacia genoemd, waarvan schors grillig en fraai is.
Het is zeker niet de beuk, want daaronder groeit doorgaans te weinig. Het is de witte paardenkastanje, kortweg kastanje. Er is ook een zusje met rode bloemen en er is de tamme kastanje, maar dat is een totaal andere soort. Daarvan zijn de kastanjes eetbaar. Dat geldt niet voor de paardenkastanje, al denken ze daar in Japan anders over.
Die witte paardenkastanje is niet een boom van bossen en lanen. Het is boom van parken, dorps- en boerentuinen en buitenplaatsen. Als die de ruimte en de tijd krijgt kan die uitgroeien tot een monumentaal exemplaar. In de Oost-Achterhoek ken ik er verschillende en altijd als ik er langs kom, blijf ik even stilstaan om van de pracht te genieten.
In mijn tuin staat ook een kastanje. Die is ruim 50 jaar oud en nog lang niet monumentaal. Of die dat zal worden? Ik ben bang van niet. Mijn geliefde boom, die ik dagelijks begroet en waaronder ik zo vaak zit, is al enige jaren minder vitaal. Ik had gehoopt op herstel, maar de te droge jaren die wel gunstig bleken voor de kastanjemineermot helpen niet. De motten zelf zag ik nog nooit, maar blijkbaar leggen die elk jaar genoeg eitjes, want de sporen van de larven zie ik overal.
De beroemdste paardenkastanje stond in Amsterdam. Die was imposant en werd meer dan 150 jaar oud. Door een storm viel die om. Anne Frank zag die kastanje vanuit haar onderduikadres en noemde de boom drie keer in haar dagboek. Een zaailang daarvan is in Aalten terecht gekomen. Ik had deze afstammeling al een aantal keren goed bekeken en geconstateerd dat die op een goede plek staat om een monument te worden. Vrijdag werd die officieel begroet.
Deze kastanje gaat over enige jaren bloeien en zal kastanjes produceren. Ik hoop een van die kastanjes op te rapen en in mijn tuin een plek te geven. Daar kan die uitgroeien tot waardige vervanger van mijn geliefde kastanje, die ik niet veel jaren meer geef. Als ik dan elke morgen na het opstaan naar die nazaat van de Anne Frankkastanje kijk zal ik denken aan oorlog en vrijheid en dat vrijheid en gelijkheid nog steeds niet voor iedereen vanzelfsprekend zijn. Te vaak staan we daar niet bij stil. Het is goed om dat vaker te doen en het denken daarna met daden te vervolgen.