Oplossing zoekplaatje: Huishoudschool
AALTEN - Het zoekplaatje van vorige week was een foto van de Huishoudschool in Aalten, aan de Haartsestraat.
De 90-jarige Berthie te Paske-Neerhof weet nog veel te vertellen over de huishoudschool. Ze schreef het volgende: "Na de lagere school heb ik de huishoudonderwijs gevolgd aan de Christelijke Huishoudschool in Aalten. Eigenlijk gingen mijn ambities meer uit naar de Mulo, maar het was in die tijd gewoonte dat meisjes naar de huishoudschool gingen. Een meisje was immers in de meeste gevallen voorbestemd om huisvrouw te worden. Daarom was voor hen huishoudonderwijs belangrijk. Iedere leerling was verplicht om op school te verschijnen in het voorgeschreven uniform. Het bestond uit een lichtgroene katoenen jurk met korte mouw, witte manchetten en kraag. Een witte schort en kookmuts completeerden het geheel. Onze klas werd ontslagen van die verplichting omdat de stof voor het uniform wegens de oorlog niet te koop was. Een witte schort en kookmuts waren wel vereist. Op het lesprogramma stond: voortgezet lager onderwijs, huishoudelijk werk, koken, naaien en verstellen, wassen en strijken, kinderverzorging, natuur- en scheikunde. We kregen zelfs nog telefoon-les. Ons werd geleerd hoe we iemand per telefoon konden bereiken buiten de regio. Dat ging in die tijd via een telefoniste op het postkantoor. Het was griezelig te praten tegen iemand die je niet kon zien. Met blozende wangen sprak ik voor mijn gevoel tegen een muur.
Het onderwijzend personeel had het moeilijk om alles draaiende te houden. Het was oorlog, dat betekende behelpen. Voor de kookles werden de ingrediënten zoals aardappels, melk, een geslachte kip en andere schaarse grondstoffen die bij boeren nog wel aanwezig waren, meegebracht door de leerlingen. Bij de naailes gingen we oude kledingstukken vermaken tot nieuwe. De naai-juffrouw gaf ons ook nog een goede tip. Het was misschien efficiënt om in de directoire een los kruisstukje te maken voorzien van drukknoopjes. Men hoefde dan niet de hele broek maar alleen het kruis te wassen. Over zuinigheid gesproken.
Toen ik voor het eerst leren moest een trapnaaimachine te bedienen, heb ik in mijn vinger genaaid. Het huilen stond me nader dan het lachen. Het wassen van vuil ondergoed dat we van huis meebrachten gebeurde in een teil met behulp van een wasbord en borstel.
De was moest keurig volgens een bepaalde methode opgehangen worden aan de lijn. Het strijken gebeurde met kleine ijzeren strijkbouten die verhit werden op het gasfornuis of kolenkachel. Het was erg moeilijk om het ijzer op de juiste temperatuur te krijgen. Ook waren er een paar elektrische strijkijzers die we om beurten mochten gebruiken. In de schooltuin verbouwde men allerlei soorten groenten en fruit. Als de tijd daar was, werden ze geoogst en verwerkt door de leerlingen. Onder leiding van onze leraar de heer Westerhof moesten we zaaien en wieden. Doordat de meisjes veel kletsten en giechelden kwam van het werken meestal niet veel terecht.
Toen een nieuwe directrice op school haar intrede deed, werd ter harer ere een welkomstfeest georganiseerd in het toenmalige feestgebouw. Alle leerlingen verschenen als echtpaar in Achterhoekse kledij, compleet met knipmuts of pet. Er was een ontvangstcomité waarvan ik deel uitmaakte dat opgesteld stond bij de deur en iedere feestganger welkom heette. Verschillende meisjes hadden liedjes en sketches ingestudeerd. Het feest is een groot succes geworden. Ook hebben we bij een bepaalde gelegenheid als meisjes een orkest gevormd. De muziekinstrumenten bestonden uit huishoudelijke voorwerpen zoals stoffer en blik, bezems, pannen en pannendeksels enz. Op het podium van de sociëteit mochten we onder leiding van onze zangjuffrouw onze kunsten laten zien en horen. In het kader van de gymlessen hebben we boerendansen ingestudeerd en getooid in boerendracht ten tonele gebracht.
Het leren koken was een heel gedoe. We kookten op een elektrisch- of gasfornuis. Dan was er nog een kolenfornuis waar we om beurten gebruik van maakten. De tafel moest heel netjes gedekt worden waarna het door ons gekookte eten werd opgediend en gegeten. Bij gebrek aan een tafellaken bracht een overgordijn uitkomst. Ieder meisje kreeg een cijfer voor netheid en voor de smaak van het klaargemaakte menu. Dan volgde de afwas. Er was bijna geen doorkomen aan vond ik. In september 1944 hebben de Duitsers de school gevorderd en was het schoolgaan gebeurd. Het was ook te gevaarlijk om met veel mensen in één gebouw te zijn. Waar moest men bescherming zoeken als het luchtalarm ging? Na de oorlog bestond er gelegenheid lessen te volgen om alsnog het diploma te halen. Van die gelegenheid heb ik gebruik gemaakt. Iedere leerling heeft destijds van het Amerikaanse Rode Kruis een schooltas, een etuitje met naaibenodigdheden en een schaar gekregen. Het is jammer dat niet alle lessen tot hun recht zijn gekomen, door gebrek aan leermiddelen en materialen. Aan de huishoudschool heb ik prettige herinneringen, we hebben als klasgenoten veel plezier gehad."
Arie Stronks uit Aalten schreef: "Toen ik in het leerlingenstelsel zat in 1960 (vervolgopleiding) technische school, kreeg ik les van de heer Oever, in die tijd directeur van de LTS Aalten. Zoals bekend was de technische school ook jarenlang gevestigd in dit schoolgebouw. Later ben ik nog een tijdje conciërge geweest in dit gebouw, volgens mij in de laatste fase van dit gebouw!"
Louis Veldhuis schreef: "Ik heb er praktijklessen schilderen gehad van de heer Ter Haar, houtbewerking en timmeren van de heer Hoftijzer. Andere lessen: Engels en Nederlands door de heer Van Til. Schetsen en constructietekenen van de heer Laurens. Materiaalkennis van de heer Laarman en Godsdienstonderwijs van de heer De Vries".
Jan Wijbrans: "In de zomer van 1958 is de Huishoudschool verhuisd naar de nieuwbouw aan de Oranjelaan en kon de HBS in dit gebouw starten."