De molen Prins van Oranje. Foto: Collectie Leo van der Linde
De molen Prins van Oranje. Foto: Collectie Leo van der Linde

Oplossing zoekplaatje molen Prins van Oranje

BREDEVOORT - Het zoekplaatje uit omstreeks 1930 leverde een uitgebreid verhaal op. Op de foto zien we de molen, met duidelijk herkenbaar de toren van de H. Georgius kerk (katholieke kerk) en de St. Joriskerk (Hervormde Kerk) van Bredevoort. De molen Prins van Oranje viert dit jaar het 150-jarig bestaan.

In 1989 vertelde oud-molenaar Gerrit Heusinkveld het volgende over de Bredevoortse molen: "Ik ben 43 jaar lang molenaar geweest en geboren in 1897 en was 13 jaar oud toen ik begon in het jaar 1911 en was molenaar tot 1953. Het jaarloon bedroeg toen 65 gulden. Ik was eerst molenaar in Lintelo van 1911 tot 1915, daarna een jaar molenaar in Varsseveld op de 'Arentsenmolen', nu molen 'De Engel'. Hierna moest ik in militaire dienst. In 1920 begon ik als molenaar in Bredevoort." In die dagen was er voor het molenaarsvak een opleiding in Wageningen, maar dat was voor hem niet weggelegd. Zo'n opleiding kostte veel geld. Heusinkveld: "Het was hard werken, maar toch wel gemoedelijk, i'j hadden niks gin jagerieje. Je begon 's morgens en dan zag je voor die dag maar hoe ver je kwam met je werk. Je had het wel eens heel druk, maar er was ook wel eens een dag dat er geen wind was en dan kon je in de zomerdag ook wel eens een poosje in het gras liggen. Toch waren het wel lange werkdagen. Voor 's avonds acht uur was je eigenlijk nooit klaar met je werk. Ook op zaterdag moest er gewerkt worden. De verdiensten waren niet hoog, er was veel concurrentie. We maalden 100 pond voor 15 harde centen."

In mei 1940 bouwden de Duitsers een 'keetjen'. "De soldaten moesten daar posten en wachthouden. Dat keetjen heeft er niet lang gestaan; 14 dagen na de bouw kwam er een stormwind en blies het omver. Vervolgens werd er een uitkijkpost boven in de molen gemaakt. De Duitsers hadden in de molen een soort telefoonleiding. Deze diende ervoor om elkaar te waarschuwen voor overvliegende vliegtuigen. Als er één overvloog kwam er van telefoneren niet veel terecht. De soldaten maakten dat ze naar beneden kwamen, zo bang waren ze. De Duitsers verlieten eind 1942 de molen. Aanvankelijk moest alles wat in de oorlogsjaren gemalen werd, worden ingeleverd. Ook werd clandestien gemalen. 's Avonds en ook 's nachts ging ik voor dit soort werk aan de slag. Het waren spannende tijden. Eénmaal is er een inval geweest voor tewerkstelling. De hele omgeving rond de molen was toen afgezet. Er waren op dat moment nogal veel mensen in de molen werkzaam. "Wij werken voor de voedselvoorziening", werd er tegen de Duitsers gezegd. Na veel heen en weer gepraat met de commandant en met behulp van een zakje havermout, maakten de manschappen rechtsomkeert en kon het werk weer doorgaan. Als de Duitsers weer manschappen nodig hadden, verstopten de molenaars zich boven in de molen en trokken de ladder op. Als de Duitsers kwamen vonden ze de molen verlaten."

Molenaar Jansen
Na molenaar Gerrit Heusinkveld hield molenaar Johan Jansen de molen Prins van Oranje vele jaren in toom. Hij begon met het molenaarsvak in 1951. In dienst van Veevoederbedrijf B. Navis en Zonen hield hij zich bezig met het malen van alle soorten graan, het persen van korrels en alles wat er in een modern bedrijf moest gebeuren. Naast zijn beroep werkte hij in zijn vrije tijd ook als molenaar. Maar dan niet in de maalderij maar achter in het bedrijf staande molen Prins van Oranje. Daar bracht hij bijna al zijn vrije uren door zelfs op de zaterdagen.
Nu is de molen Prins van Oranje een zelfstandige onderneming, opgericht in 1983. Het bedrijf van Hennie Woordes bestaat momenteel uit een maalderij en de molen. In 2006 werd het gehele complex compacter gemaakt. Er volgde gedeeltelijke sloop en nieuwbouw bij de ambachtelijke graanmaalderij Prins van Oranje.