Een deel van 't Beggelder werd opgeslokt door het industrieterrein. Foto: Collectie Ben Maandag
Een deel van 't Beggelder werd opgeslokt door het industrieterrein. Foto: Collectie Ben Maandag Foto:

Presentatie Bezield Erfgoed omlijst met lezingen en tentoonstellingen

Naslagwerk en kijkboek

Door Bernhard Harfsterkamp

DINXPERLO - Na zeven jaar werk is het boek Bezield Erfgoed van Jos Wessels klaar om gedrukt te worden. Per dorp en buurtschap worden 559 straten, zandwegen, paden, steggen en gängeskes beschreven. Ook is er aandacht voor ongeveer 550 rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en karakteristieke objecten. Het boek wordt gepresenteerd op de open monumentendag op 14 september. Maar belangstellenden kunnen al eerder kennis maken met de inhoud, want vanaf 5 juli is er al op drie plekken een tentoonstelling te zien met foto's en teksten uit het boek. Ook gaat Wessels vanaf half mei op pad met een presentatie van de straten en markante gebouwen.

Meer dan 600 historische en recente foto's
Met de presentatie gaat Wessels naar alle buurtschappen en dorpen, zodat de inhoud elke keer zal verschillen. De tentoonstellingen worden gehouden in het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten, het Grenslandmuseum in Dinxperlo en het Grachthuys in Bredevoort. Voordat de straten en monumenten worden besproken, bevat Bezield Erfgoed eerst een inleidend deel waarin beknopt het ontstaan van het landschap wordt beschreven en de geschiedenis van de wegen en de grens. Het boek is geïllustreerd met meer dan 600 foto's. Dat zijn deels historische foto's uit de verzamelingen van Leo van der Linde, Ben Maandag en Bertie Rave. De foto's uit de huidige tijd zijn afkomstig van het Monumenten Advies Bureau Nijmegen en van Jos Wessels zelf. Bezield Erfgoed is daarom niet alleen een naslagwerk geworden, maar ook een boek waarin veel te bekijken is.

Voorintekenen
De gemeente Aalten, de provincie Gelderland en het Prins Bernhard Cultuurfonds hebben de uitgave gesubsidieerd. Ook zijn er bijdragen van de educatieve werkgroep Basisonderwijs de Gaostok en de Oudheidkundige Werkgemeenschap Aalten Dinxperlo Wisch, die het boek van 384 pagina's bovendien uitgeeft. De Gaostok zal op basis van het boek ook een digitaal project maken voor de basisscholen. Door deze financiële bijdragen kan de prijs laag gehouden worden en zal het boek 29,95 euro kosten. Tot 15 mei is er echter ook de mogelijkheid om voor in te tekenen voor een prijs van 22,50. Dit kan door naam, adres, postcode, woonplaats en emailadres te sturen naar bezielderfgoed@adwhistorie.nl .

Voor Dinxpers Nieuws heeft Jos Wessels een voorproefje geselecteerd over 't Beggelder.

"Dinxperlo kende twee buurtschappen, De Heurne en `t Beggelder. De exacte betekenis van het woord Beggelder is lastig te achterhalen; het heeft iets te maken met ontginning of turfwinning, wat niet onlogisch is omdat het natte Breedenbroek er vlak achter ligt. Aan het einde van de middeleeuwen stond er op 't Beggelder een bidkapel: het 'helligenhuusken'. In de 18e eeuw waren Dinxperlo en De Heurne verdeeld in een aantal 'rotten' of wijken die genoemd werden naar de boerderij van de 'rotmeester'; deze onderhield het contact met het bestuur in Bredevoort. 't Beggelder kende twee rotten: het Benninkrot en het Reehorsterrot. Het Beggelder is in de tweede helft van de 20e eeuw grotendeels opgeslokt door de nieuwbouw en de industrie van Dinxperlo. De westrand heeft echter het oorspronkelijke karakter met verspreid liggende boerderijen behouden. Ten westen van 't Beggelder en De Heurne lag et Breede Broek, een drassig gebied, 'gemene grond' zoals men toen zei. Eeuwenlang mochten boeren en burgers volgens vaste regels gebrandmerkt vee in Het Breedenbroek drijven. Hoe groter de boerderij, hoe meer vee. Een lijst uit 1539 is bewaard gebleven."