Succesvolle samenwerking bij erfgoedbeleid
AALTEN – In de zomer van 2016 presenteerden de gemeentes Aalten, Oost Gelre en Winterswijk het gezamenlijk erfgoedbeleid voor de periode 2017 – 2020 met als titel "Wi-j doet 't samen". Na ruim twee jaar kan worden geconstateerd dat de samenwerking succesvol verloopt. Doordat de ambtenaren die zich in de drie gemeenten bezighouden met monumenten en cultuurhistorie samenwerken kunnen zij beter gebruik maken van elkaars kennis, ervaring en netwerken. Dit leidt niet alleen tot betere en meer projecten, maar door het bovenlokale karakter ervan is het bovendien gemakkelijker hiervoor meer provinciale en landelijke subsidie te krijgen.
Door Bernhard Harfsterkamp
Meer geld kwam er bijvoorbeeld voor de energiescans van monumenten, waarbij de eigenaar gratis advies krijgt hoe zijn pand verduurzaamd kan worden op een manier die het aanzien van het monument niet aantast. Dit voorjaar zijn de resultaten van de eerste serie energiescans bekend. De drie gemeenten en de provincie hebben echter inmiddels extra geld ter beschikking gesteld voor een tweede serie energiescans. De drie gemeentes trekken ook samen op bij het opstellen van een kerkenvisie, die kan bijdragen aan weloverwogen en strategische keuzes wanneer de kerkgebouwen hun huidige functies verliezen. Gezamenlijk wordt er ook gewerkt aan het vormgeven van beleid betreffende waardevolle interieurs. Momenteel wordt een inventarisatie gemaakt van welke waardevolle elementen binnen in monumenten en cultuurhistorisch waardevolle gebouwen aanwezig zijn. Daarna wordt nagedacht over hoe dat interieur goed behouden kan worden.
Erfgoed gaat over meer dan alleen gebouwen. Er is ook aandacht voor de streektaal geweest met het project Wiesneus, waardoor jonge kinderen in aanraking komen met het Achterhoeks dialect. De gedachte achter het project is dat meertaligheid (Nederlands en dialect) leidt tot een verrijking van het taalgebruik en de regionale identiteit versterkt. Wiesneus is van staart gegaan in 2017 en wordt tot in 2021 verder onder de aandacht gebracht van scholen in de Achterhoek. Het moet er toe leiden dat de streektaal daarna een blijvende plek krijgt in het onderwijsprogramma. Om het erfgoed zichtbaar te maken voor de bewoner en de toerist is er voor Aalten en Winterswijk een cultuurhistorische fietstocht ontwikkeld van 38 kilometer, waarbij regelmatig de grens met Duitsland wordt overgestoken.
Niet alles wordt samen gedaan door de drie gemeenten. Er blijft uiteraard ruimte voor eigen projecten en activiteiten. In Aalten was dat bijvoorbeeld het archeologisch onderzoek van het terrein tegenover het station, waar Beele momenteel bouwt. Bij het onderzoek zijn daar sporen gevonden van een boerenerf uit de veertiende eeuw met minstens twee gebouwen van een boerenhoeve. De archeologische resten konden worden bewaard door ter plekke te werken met een fundering op palen. Met vrijwilligers zijn er nieuwe afspraken gemaakt over het onderhoud van enkele begraafplaatsen, waaronder de Joodse begraafplaats in Bredevoort. Ook verscheen het boekje "Ook zij waren Aaltenaren … Een tocht langs Stolpersteine en het verdwenen Joodse leven in Aalten". Daarnaast zijn er diverse restauraties aan monumenten uitgevoerd en is het openluchttheater 't Markerink in Barlo hersteld. Na ruim twee jaar is duidelijk dat het gezamenlijke erfgoedbeleid voldoende voor Aalten en de twee andere gemeenten heeft opgeleverd. Het bevestigt dat er in blijven investeren zinvol is.