Dialectschrijfster Thea Onnink-Stronks overleden
Ook bekend geworden door streektaal-wenskaarten
Door Bernhard Harfsterkamp
AALTEN – Op woensdag 11 juli kwam het bericht dat Thea Onnink-Stronks is overleden. Zij was bekend van haar verhalen en gedichten in de streektaal. Geliefd waren ook haar wenskaarten, waarop ze een fraaie foto combineerde met een korte spreuk of gedachte in het dialect. Ze leverde belangrijke bijdragen aan enkele boeken, zoals aan Dwars door Barlo, waarin de tijd van de Tweede Wereldoorlog in dit buurtschap werd beschreven. Thea Onnink-Stronks was al enige tijd ernstig ziek, maar haar overlijden kwam toch nog onverwacht. Zij werd 66 jaar en is afgelopen zaterdag in besloten kring begraven.
Altijd gelezen en geschreven
Thea Onnink –Stronks werd in 1952 geboren in Aalten als Dorothea Johanna Stronks. De naam doroTheja zou ze later gebruiken voor een deel van haar gedichten en korte gedachten. Op haar eigen website www.streektaalwensenkaarten.nl schreef Thea Onnink-Stronks dat er al zolang ze lezen kon altijd een leesboek of dichtbundel bij haar in de buurt lag. "Een fascinaerend verhaal met daorin prachtige zinnen of een gedicht waorin schienbaor moeiteloos een geveul wordt verwoord, kan mien raken. Ik zol 't neet können missen." Zelf heeft ze altijd al verhalen geschreven, maar dat werd serieuzer toen ze vanaf 1995 elke maand een verhaal in het dialect bijdroeg aan het maandelijks verschijnende blad van verzorgingstehuis Beth San in Aalten. Daarna schreef ze ook met enige regelmaat voor de Moespot, het kwartaalblad van de Dialectkring Achterhook en Liemers. Ze was daarnaast een vast medewerker van De Panne, het blad van de Aaltense Musea waarvan de naam vorig jaar is veranderd in Nationaal Onderduikmuseum.
Korte gedachten in streektaal combineren met foto's
Omdat Thea Onnink-Stronks ook graag fotografeerde kwam op een bepaald moment het idee om mooie foto's te combineren met haar korte gedachten. "In zo weinig meugelijk weurde opschrieven wat een gebeuren of een geveul met mien dut. Daor ovver naodenken, daor met bezig waen, göf mien rost en dan vergaet ik de tied." In combinatie met een fraaie foto wordt die rust misschien wel extra benadrukt. Ze maakte ze voor allerlei gelegenheden en op de website zijn vele voorbeelden te zien. Ze waren een succes en kunnen nog steeds gekocht worden op verschillende plekken in Aalten, zoals bij de VVV's.
Door mensen of natuur je ergens thuisvoelen
In het derde deel van 'Met eigen woorden', de bloemlezing die Henk Krosenbrink samenstelde over 'Schrijven in de streektaal in Achterhoek en Liemers' in de periode 1950 – 2000 is een verhaal van Thea Onnink-Stronks opgenomen. Ze won twee keer de schrijfwedstrijd van het Staringinstituut. In 2001 met haar verhaal 'Afscheid' en in 2002 met haar gedicht 'Foto van Wessel'. In verschillende verzamelbundels is werk van haar opgenomen, zoals in Flonkergood van 2018, het jaarlijkse boekenweekgeschenk in de streektaal. In 'Ik wist neet dat ik 't in mien had' schrijft ze over een uitzicht op de Waal, waar ze met haar kleinzoon naar toe loopt. Ze geniet er enorm van en vraagt zich af waarom dat zo is. Heeft ze daar misschien in een ander leven al rond gelopen? "Ach, 't göf ok eigenlijk niks. Rivieren, bossen, stranden, bargen, 't mek neet uut. 't Geet der umme da-j ow argens thuusveult. Dat geveul könt mensen ow gevven, maor dat kan zeker ok de natuur." Thea Onnink-Stronks was ook geïnteresseerd in de geschiedenis van haar omgeving en interviewde daarover mensen. Samen met Aleid Bongen-Luiten schreef ze 'Dwars door Barlo'. Daarin wordt Barlo tijdens de Tweede Wereldoorlog beschreven. Ze schreef ook mee aan boeken over het jongerencentrum Attica en de Christelijke muziekvereniging Excelsior in Barlo.
In het laatste nummer van de Panne, het blad van het Nationaal Onderduikmuseum, werd onderstaand gedicht opgenomen:
eigen weg
ow
eigen weg
gaon
kiezend
uut een
wirwar van
paden
struuk'lend
afgliedend
klimmend
ni'jsgierig
twiefelend
maor altied
weer
is der
een ni'j pad
Een filmpje waarin Thea Onnink-Stronks gedichten voorleest, waaronder Foto van Wessel, is te vinden op youtube: https://www.youtube.com/watch?v=V2gpt80zrPM