'Eindelijk duidelijkheid, Roy sprak er nooit over'
Zwijgen overlevende
crash brengt nazaten
bij elkaar
Door Karin Stronks
AALTEN – In juni 1944 werd een Engelse bommenwerper, een Lancaster, neergeschoten boven Bocholt. Het vliegtuig met zeven bemanningsleden aan boord keerde juist terug na een bombardement op de olieraffinaderijen in Sterkrade, Duitsland. Het was al vrij snel duidelijk dat een crash onvermijdelijk was en bommenrichter Leslie Pulfrey sprong als eerste uit het brandende toestel. Hij landde in een weiland in Barlo en overleefde het niet. De Lancaster stortte neer in Varsseveld vlakbij De Radstake. Boordwerktuigkundige Roy Kay, overleefde als enige de crash. Kay werd door het Aaltense verzet geholpen om terug te keren naar Engeland. Hij vernam dat hij de enige overlevende was en heeft nooit over het oorlogsdrama gesproken, niet met zijn collega-vliegers, zelfs niet met zijn familie.
Meer dan zeventig jaar later, op vrijdag 14 augustus 2016, ontmoeten nabestaanden en betrokkenen van deze noodlottige crash elkaar om te weten te komen wat er nou precies is gebeurd en om kennis te maken met elkaar. Jacques Ploeger, echtgenoot van de kleindochter van de Aaltense verzetsman oom Jan Wikkerink, heeft na zorgvuldig onderzoek nazaten en betrokkenen weten te traceren en nodigde de betreffende personen uit voor een ontmoeting en voor een rondgang langs plekken die de dramatische geschiedenis vorm kunnen geven. Het gezelschap kent een internationaal karakter, Nederlanders, Amerikanen en Engelsen maken kennis met elkaar.
Monument Leslie Pulfrey
De weduwe van de in 2009 overleden Roy Kay en twee van haar kinderen, nazaten van de Aaltense verzetsleider oom Jan Wikkerink, familieleden van de gesneuvelde navigator van de Lancaster J.J. Berg, betrokkene Gerrit Hendrik van Eerden en andere belangstellenden bezoeken het monument voor Leslie Pulfrey aan de Gandvoortweg in Barlo. Vijftien jaar geleden is het gedenkteken voor Pulfrey gerealiseerd, Gerrit Hendrik zorgt voor het onderhoud van het monumentje, dat het gras gemaaid is en dat er steevast verse bloemen staan.
Herinnering
De nabestaanden van Roy Kay plaatsen een grote Hortensia bij het monument na uitleg van Gerrit Hendrik. Het gezelschap besluit om ondanks het strakke programma een kijkje te nemen bij de nagebouwde schuilhut bij boerderij 't Ruwhof. Op het erf van 't Ruwhof heeft Rien Koskamp zijn minimuseum over WO II ingericht, ook zijn bijzondere verzameling wordt aandachtig bekeken. De gasten zijn diep onder de indruk, ook nu zij beseffen dat in ons land de herinnering aan en het respect voor de bevrijders nog volop aanwezig is.
'Notarispaadje'
Het gezelschap bezoekt in Aalten het 'Notarispaadje' waarlangs Roy Kay samen met Jo Wikkerink, de dochter van Ome Jan Wikkerink als een verliefd stelletje zijn gelopen. Jo bracht op een avond Roy Kay naar een plek bij de Ringweg waar hij werd opgehaald om via Den Haag en Limburg terug te keren naar Engeland. Bij het 'Notarispaadje' leest Jacques Ploeger een geschreven gedachte van Thea Onnink – Stronks voor, zij woonde vroeger vlakbij deze plek.
Bij de Aaltense Musea wordt een heerlijke lunch gebruikt met groentesoep volgens oma's recept. Gerda Brethouwer, directeur van de Aaltense Musea, spreekt een paar woorden en ook wethouder Henk Rijks maakt van de gelegenheid gebruik om de aanwezigen toe te spreken. Zijn speech is ontroerend. Maureen Kay, de weduwe van Roy Kay schenkt een boekje met aantekeningen en een stoffen band van de baret van Roy Kay aan de Aaltense musea. Zij mag op haar beurt een kunstwerk in ontvangst nemen, een glasscherf van de Lancaster bommenwerper en een kogel, samengesmolten in een fraai object. De expositie 'Onderduiken in de Grensstreek' wordt bezichtigd en het gezelschap krijgt gelegenheid om het doopjurkje, het hemeltje van een wieg en een bovenstuk van de bruidsjurk te bekijken en aan te raken. Deze kledingstukken zijn gemaakt van de parachutestof van de parachute van Roy Kay.
Kerkhof
Aan het eind van de middag vertrekken de gasten naar kerkhof 'Rentinkkamp' in Varsseveld waar de zes bemanningsleden van de Lancaster begraven liggen. Er worden rode rozen en een krans gelegd. Maureen Kay vertelt dat Roy Kay nooit heeft gesproken over de tragiek die zijn leven heeft beheerst. Ze mijmert: "Ik wist dat zijn vliegtuig was gecrasht en ook dat hij enige overlevende was maar Roy heeft er nooit over gesproken. Geen woord. Dit is voor mij een indrukwekkend moment. Om na al die jaren details te horen over wat er precies is gebeurd."
