Muzikaal voetnootje 9/11

Zo’n Mooie Planeet – Lichter Laaie (2001)

Naar de kloten!

Ik kan mij die dag nog helder voor de geest halen. Het was een dinsdag in september 2001 en ergens die middag werd bij een radioprogramma op Radio 2 gemeld dat er een vliegtuigongeluk gebeurd was in New York. Rond 15.00 uur werd in het nieuwsbulletin gemeld dat er mogelijk meer aan de hand was, totdat tenslotte de melding kwam van een mogelijke terroristische aanslag. Bij thuiskomst heb ik de televisie aangezet en heb met stijgende verbazing en angst gekeken naar wat mensen elkaar aan kunnen doen. Een paar dagen na 09/11 was er een gelegenheid om stil te staan en stil te zijn om wat er eerder die week was gebeurd. Daar heb ik toen bewust aan meegedaan. Niet omdat ik pro Amerika was, of ben, maar pro mensheid.

Aanstaande zaterdag zal het twintig jaar geleden zijn dat 09/11 in ons collectieve geheugen geramd werd en ik vraag mij de laatste tijd af wat wij, de mensheid, geleerd hebben van hetgeen die dag in Amerika gebeurd is.

De Amerikaanse president George W. Bush begon zijn ‘war against terror’, Saddam Hoessein werd in 2003 gevangen genomen, Al Qaida leider Osama Bin Laden werd in 2011 gedood en dat allemaal omdat het westen (lees Amerika) de radicale moslims de schuld gaf van de meerdere aanslagen die gepleegd zijn op het westen. Natuurlijk was dit niet de enige oorzaak en ligt de oorsprong van het probleem al verder terug in de tijd. Maar de wijze waarop Amerika zich presenteert als machtigste land ter wereld die overal wel een mening over heeft en zich ook met buitenlandse conflicten wil bemoeien, levert niet veel goodwill op. Het zorgt nog steeds voor haat en nijd, dat op verschillende manieren wordt geuit, maar altijd ten koste van burgers en het resultaat was en is altijd dat de tegenstellingen nog meer op scherp gezet worden.

De afgelopen jaren heb ik mij geërgerd aan de wijze waarop landen (lees politici) om zijn gegaan met onze wereld. Of het nu een gewelddadig conflict is, een milieudelict of dat ze op een andere wijze slecht met onze aarde omgaan, het blijft maar doorgaan, ondanks verschillende waarschuwingen en signalen van mensen zoals jij en ik.

Lichter Laaie is een relatief onbekend gebleven Haagse band, die in 2002 nog een optreden heeft verzorgd in De Pol in Aalten. Hoeveel betalende bezoekers er precies waren weet ik niet precies, maar het zullen er zo’n vijftig geweest zijn. De band rond zanger Rowin Schumm speelde gedreven en bezorgde de mensen die er wel waren een onvergetelijke avond. Het concert stond in het teken van de release van hun tweede album, ‘Zoenen Met De Koningin’. Een prachtig album, mooie Nederlandstalige teksten en prima muziek. Hoogtepunt voor mij was en is ‘Zo’n Mooie Planeet’ en ik snap nog steeds niet dat het geen hit is geworden. De openingszin geeft de strekking van het liedje meteen goed weer, ‘Ik Zou Wel Eens Een Tijdje Willen Wonen Op De Maan’, even weg van deze aarde, de rust, de vrede en de stilte van de maan. ‘’T Lijkt Me Daar Zo Heerlijk Rustig, Geen Televisie Geen Verkeer, En Ik Zou Me Geen Moment Vervelen, Ik Bouw D’r Luchtkastelen, Heel Ver Weg Van Deze Atmosfeer’, volgens mij heeft dit geen uitleg nodig. De boodschap van deze voor mij Nederpopklassieker, komt perfect geformuleerd naar voren in het refrein: ‘Soms Is De Aarde Zo’n Mooie Planeet, Al Is Het Niet Eens Zo’n Grote, Maar D’r Wonen De Mensen Daar Zit ‘M De Kneep, En Die Helpen De Boel Naar De Klote’. Naar mijn mening richt Lichter Laaie zich voornamelijk op het effect van milieuvervuiling, wat de volgende zin duidelijk maakt: ‘Ik Zou De Aarde Wel Eens Willen Zien Vanaf De Maan, Zou Er Dan Nog Iets Van Overblijven, Zou Je Het Noordpoolijs Kunnen Zien Smelten Vanaf Daar, Zou Je De Olie Op De Oceanen Zien Drijven’.

Muziek die gebruikt wordt om een probleem aan de kaak te stellen, een politiek statement te maken of om ‘gewoon’ je hart te luchten over een maatschappelijk probleem. Dat is van alle tijden en de ene keer slaat het aan, maar vaak verdwijnen de goede bedoelingen in de grote hoeveelheid liedjes die uitgebracht worden. Ik kan er een aantal uitlichten. ‘Russians’ van Sting over de tegenstellingen tussen Amerika en Rusland tijdens de Koude Oorlog. Daar kun je ‘Two Tribes’ van Frankie Goes To Hollywood en ‘Over De Muur’ van Klein Orkest ook toe rekenen. De Vietnamoorlog heeft ook meerdere artiesten bewogen om erover te schrijven en de uitvoering van ‘Eve Of Destruction’ van Barry McGuire is daar één van de bekendste van. Bob Dylan heeft al vaker geschreven over maatschappelijke thema’s. Luister maar eens naar zijn ‘Masters Of War’, waarbij hij in 1963 de wapenhandelaren al aan de schandpaal nagelde.

Lichter Laaie deed het in 2001 met een liedje dat, met name bij Radio 2, na de aanslagen van New York gebruikt werd om de wanhoop, de vertwijfeling en de onmacht muzikaal vorm te geven. Er is sindsdien niet veel veranderd, maar een reisje naar de maan zit er voor mij niet in, te kostbaar en ik durf dat ook niet. Maar wat zou het mooi zijn, om even afstand te kunnen nemen van de hectiek van het leven op deze aarde. Hoe mooi dat leven en de aarde ook is, er zijn helaas hele volksstammen die dat verzieken, of te wel ‘Die Helpen De Boel Naar De Klote’.