‘Naoberschap gaat niet vanzelf: je moet er wat voor doen!’

AALTEN - 'Naoberschap gaat niet vanzelf: je moet er wat voor doen!'. Dat was een van de conclusies aan de digitale gesprekstafel 'Samen sterk, naoberschap' op maandagavond 19 april. Negen inwoners wisselden onder leiding van een een gespreksleider ideeën uit voor een betere wereld dichtbij. Dat is wat naoberschap wil zijn. Wethouder Joop Wikkerink luisterde mee.

Wat betekent naoberschap voor jou?
"Naoberschap is voor mij ten eerste gewoon burenhulp. Je hoofd om de deur steken bij je buurman als je een waterpomptang nodig hebt. Daarnaast moet je ook opletten dat het geen verstikkende sociale controle wordt; je verplicht voelen je te gedragen naar de norm van de meerderheid. Iedereen mag er zijn en zichzelf zijn. Naoberschap is niet zo moeilijk op de kermis of een buurtfeest. Moeilijker wordt het als je ziet dat het bij je buren niet zo goed gaat en eigenlijk hulp aan wilt bieden: hoe stap je er op af. En naoberschap betekent voor mij ook: 'durf te vragen!'."

Waarom houden jullie als wethouders deze gesprekstafels?
"We willen weten wat er leeft, welke beelden mensen hebben bij samenleven in onze gemeente. Wie ze daarvoor nodig hebben . Hoe we een sterke sociale basis maken. En aan deze tafel dus hoe naoberschap daarin past. Wie kunnen dat nou beter vertellen dan onze inwoners zelf/. Zo doen we dat bij 8 gesprekstafels. Alle opvattingen en ideeën die we horen zijn belangrijk voor ons sociaal beleid."

Naoberschap is zo’n makkelijk uitgesproken begrip; wat viel op in die twee uur?
"Ik heb heel veel gehoord. Dat er verschillen zijn in naoberschap. Tussen gemeenschap en gemeente (met haar regeltjes); tussen buurtschappen, dorpen, kernen en steden. Dat naoberschap er niet vanzelf komt. Je moet er als inwoner hard voor werken. Het is soms moeilijk om die eerste stap te zetten. Maar vaak nog moeilijker is het om hulp te vragen. En dan scheelt het heel erg als je zelf ook al eens iemand geholpen hebt. Trouwens, naoberschap geldt in goede en slechte tijden, vond men. En het kan dus ook gewoon leuk zijn, je een goed gevoel geven, wat opleveren."

Welke 'verwonderpunten' waren er: dingen die je niet gedacht of verwacht had?
"Ja, wat mij trof was het verhaal van een alleenstaande dertiger: bij een kennis op bezoek geweest, waar ze de eerste in drie weken was. Dat is dus de corona-eenzaamheid. Veel deelnemers gaven voorbeelden van stil leed. Ook mensen die financieel er erg op achteruitgingen na een scheiding, werkloosheid of faillissement. Het kan iedereen overkomen. En dan is het goed dat je een naobernetwerk hebt. Het viel mij ook op dat de meeste deelnemers erkennen dat ze in een cocon, een bubbel leven, waarbuiten ze nauwelijks kennis en kennissen hebben. En nogmaals viel me op dat veel mensen best wat doen willen maar niet weten waar ze moeten zijn: als je zoals ik dagelijks met de 'sociale kaart' bezig bent snap je dat niet zo."

Zijn er nog mooie en bruikbare ideeën langs gekomen?
"Ja, de Haartse welkomsttas vond ik subliem in z’n eenvoud en doeltreffendheid. Alle nieuwe inwoners krijgen een tas met spulletjes, foldertjes en natuurlijk een praatje. Die tas bleek er ook in De Heurne te zijn en bij verschillende verenigingen. Waar veel mensen lovend over zijn zijn allerlei initiatieven rond samen eten, ontbijten, lunchen en wandelen. Simpel maar doeltreffend! Er kwam een idee lang s om naast talentverbinders ook sociale verbinders aan te stellen: die mensen op weg helpen. Eigenlijk doen de cultuurverbinders (bij Figulus) dat voor de statushouder. Een te gek idee: een soort buddy-driehoek. Soms is het lastig om ergens op af te stappen, doe dat met z’n tweeën en onderneem met z’n drieën allerlei dingen."

Afsluitend?
"Iedereen voelt een soort verlegenheid bij de overgang van denken en praten naar doen. Misschien kunnen wij als gemeente helpen die stap te maken. Ik zie heel erg veel bereidheid, creativiteit, energie en inspiratie om allerlei dingen te doen en uit te proberen. Samen gaat dat beter volgens mij."

'Vitaal en gezond': een prikkelende avond!
Donderdag 22 april vond de gesprekstafel ‘Vitaal en gezond' plaats. Volgens wethouder Hans te Lindert, die meeluisterde, laat deze avond zich het best typeren als een prikkelende avond. Hieronder legt Hans uit wat hem is opgevallen. Eerst naar de vraag aan de deelnemers waar de avond mee begon.

Wat is voor jou vitaliteit?
"Met deze vraag werd de avond afgetrapt. Wat meteen opviel was de diversiteit van antwoorden. Natuurlijk, sport en beweging werden veel genoemd. Maar ook balans, regelmaat en welbevinden kwamen naar voren. En dat is mooi want vitaliteit is natuurlijk veel meer dan sport en bewegen. Een van de deelnemers verwoordde het heel mooi: 'Voor mij is vitaliteit dat ik kan leven zoals ik zelf wil en daarbij is geestelijke vitaliteit voorwaardelijk én het gevolg.' En ja, wie wil dat nou niet en wat kunnen we daar aan doen met elkaar? Een mooie aftrap van een avond waarin we keken naar hoe het er op dit moment voor staat qua vitaliteit en naar waar we naar toe willen."

Hoe staat het er op dit moment voor?
"We leven in een prachtige omgeving die uitnodigt om te bewegen. Al worden er ook belemmeringen gezien. En die zijn divers: van hoogteverschillen en andere variaties in stoepjes tot een beperkt zicht op de ‘vindplaats' van aanbod. En dan is er soms ook nog de spreekwoordelijke ‘drempel' om de stap tot beweging te zetten. Of een ervaren beperking in zichzelf. Hobbels op verschillende manieren dus.
We constateren gezamenlijk ook dat er heel veel mooie zaken gebeuren op het gebied van vitaliteit en gezondheid in onze gemeente. Er zijn tal van initiatieven van Figulus en de Talentverbinders en -coaches en ook bedrijven steken hun nek uit voor de gezondheid van hun werknemers. Het was mooi om dit te delen met elkaar en algemeen gevoel was ook dat het goed zou zijn om deze prachtige voorbeelden op grotere schaal te delen.
Wat ook ter sprake kwam, is het belang van de sociale samenhang en de ontmoeting. Door samen te gaan wandelen of naar het museum te gaan, ontmoet je elkaar en kom je in gesprek. En deze ontmoetingen hebben vaak een positief effect op de vitaliteit en op de zin om er vaker eens op uit te gaan. Het sporten, bewegen, theater- of museumbezoek is dan dus geen doel op zich maar een middel."

Hoe kan het beter?
"Dit was natuurlijk een verleidelijk onderdeel van de avond; even lekker, zonder meteen stil te staan bij budgetten en andere bezwaren, ideeën spuien. En die kwamen er! Laten we een loopvriendelijke gemeente worden. Biedt gratis groente en fruit voor de inwoners. Organiseer kookworkshops om mensen aan te zetten te koken met verse producten. Periodieke preventieve gezondheidschecks voor iedereen. Fietstrainingen of fietslessen, al dan niet voor aangepaste fietsen. Et cetera. Prachtige ideeën. Maar de uitvoering vraagt natuurlijk het nodige en niet alles is maar zo op te pakken en uit te voeren. Dat begreep ook iedereen maar het feit dat er zo veel genoemd werd, heeft alles te maken met de sfeer van de avond; energiek en, inderdaad, vitaal!"

Wat maakte deze avond dan nou zo energiek en vitaal?
"Het antwoord op deze vraag heeft alles te maken met mijn eerdere typering. De avond was prikkelend, zette aan tot denken en zette misschien zelfs al wel een beetje aan tot verandering. En dat is precies wat er nodig is om met elkaar als inwoners een stap te zetten in gezondheid en vitaliteit; een prikkel. We spraken daar deze avond over. Op vele verschillende manieren kwamen ‘prikkels' voorbij die mensen en organisaties kunnen aanzetten tot stappen op dit gebied. Aan het woord kwam een werkgever uit Dinxperlo die met z'n personeel is gaan sporten en bewegen. Dat begon klein maar het enthousiasme bleek aanstekelijk te werken en inmiddels is het merendeel écht in beweging. We spraken over evenementen of andere ludieke happenings die het begin kunnen zijn van ‘in beweging komen'. Over het initiatief met wandelmaatjes door Figulus waar mensen elkaar ontmoeten en samen een stukje lopen. Over een bepaalde gebeurtenis in je leven die als een ‘wake-up-call' kan dienen om letterlijk of figuurlijk in beweging te komen. En zo kwamen er vele voorbeelden voorbij.
Rode draad daarbij: vaak is er een externe prikkel nodig om een stap te zetten op het gebied van vitaliteit en gezondheid. En die prikkels kunnen we organiseren!"

Wat is je algemene afdronk / samenvatting?
"Vitaliteit is een breed begrip en gaat over lichamelijke vitaliteit, geestelijke vitaliteit en sociale vitaliteit. Allemaal even belangrijk en het verband tussen deze drie is voelbaar aanwezig voor de aanwezigen van deze avond.
En om stappen hierin te zetten hebben we prikkels nodig; in de omgeving, in de ontmoeting van mensen en in voorbeelden. Als gemeenté kunnen we dit aanjagen maar als gemeenscháp zullen we het moeten doen. Door zelf het voorbeeld te zijn waarvan je denkt dat het de ander in beweging brengt. En dan worden we een nóg vitalere gemeente dan we al zijn!"

Gesprekstafels

De gemeente Aalten houdt in april en mei een aantal gesprekstafels over 'het sociaal domein'. Onder begeleiding van gespreksleiders gaan inwoners met elkaar digitaal in gesprek over bijvoorbeeld jong zijn en ouder worden in de gemeente, blijven meedoen en naoberschap. De opbrengsten worden gebruikt in een visiedocument op het sociaal domein: het samenleven in de gemeente. Afgelopen week vonden de eerste twee gesprekken plaats. De wethouders Joop Wikkerink en Hans te Lindert luisterden mee. Een communicatietekenaar maakte een beeldverslag. Hieronder een indruk daarvan. Opgeven kan nog steeds: zie www.aalten.nl/meedoen..

Indruk van het beeldverslag van de gesprekstafel 'Naoberschap'. Afbeelding: PR