Wethouder Kok heeft weinig goede woorden voor beleid regering. Foto: Bernhard Harfsterkamp
Wethouder Kok heeft weinig goede woorden voor beleid regering. Foto: Bernhard Harfsterkamp

Gemeente Aalten verwacht in de komende jaren structureel geld tekort te komen

Algemeen

Grote zorgen over bijdrage van het Rijk

Door Bernhard Harfsterkamp

AALTEN – “Het is voor het eerst in mijn geschiedenis als wethouder dat ik geen sluitende meerjarenbegroting kan presenteren”, zegt wethouder van financiën Ted Kok. De begroting voor 2021 laat nog wel een plusje van 2000 euro zien. In de jaren daarna stijgt het tekort tot ruim een miljoen euro in 2024. Natuurlijk zijn er altijd onzekerheden, maar wethouder Kok is pessimistisch over de bijdrage van de Rijksoverheid. De verwachting is dat de gemeente Aalten de komende jaren minder geld uit het gemeentefonds zal krijgen.

“Als het Rijk minder geld geeft, heeft dat een enorme impact”
De gemeente Aalten geeft elk jaar een titel aan de begroting. Dit keer is het een niet al te originele: “Zwaar weer op komst”. “Daarvoor waarschuw ik al jaren”, zegt de wethouder, “Maar het wordt alleen maar erger.” Per jaar geeft de gemeente ongeveer 60 miljoen euro uit. “Voor 70% zijn we daarbij afhankelijk van het Rijk. Als het Rijk ons minder geld geeft, heeft dat een enorme impact.” De helft van de begroting bestaat uit de kosten voor het Sociaal Domein (Participatiewet, Jeugdwet en Wet Maatschappelijke Ondersteuning). De bijdrage uit Den Haag hiervoor is al jaren niet meer toereikend. Daarom presenteerde de gemeente al in juli het Transformatieplan Sociaal Domein, waarin gedetailleerd is aangegeven hoe er de komende jaren ruim 2,7 miljoen euro structureel minder uitgegeven kan worden. Daarbij komt de nadruk meer op preventie en maatwerk te liggen. Een van de oorzaken van het tekort is de invoering van het abonnementstarief voor de huishoudelijke hulp. Daardoor kunnen mensen, ook zij die zichzelf prima kunnen redden, gemakkelijker een beroep doen op de hulp. “Dat kost ons tonnen extra”, zegt Kok. “Ik snap werkelijk niet dat de Tweede Kamer dit voorstel heeft kunnen aannemen.”

Drie keer mis
Hoe zwaar het weer zal worden wordt vooral bepaald door het definitieve besluit over de herverdeling van het Gemeentefonds. “De bedoeling nu is dat er meer geld vanuit de kleine naar de grote gemeenten gaat. Dat er geld vanuit het oosten naar het westen van het land gaat. En dat er meer geld vanuit de dorpen naar de steden gaat. Dat is drie keer mis. Dan wordt het wel heel lastig om alles te blijven doen”, zegt de wethouder. Kok vindt dit extra zuur, omdat juist in deze Coronacrisistijd het Rijk iedereen financieel tegemoet komt en overeind houdt. “Behalve de gemeenten. Het kan toch niet zo zijn dat wij zo meteen minder geld krijgen en pijnlijke keuzes moeten maken.” Veel gemeentes zijn hier al mee geconfronteerd en via de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) wordt druk uitgeoefend op Den Haag om dit anders aan te pakken. In normale jaren was het zo dat als de Rijksoverheid meer geld uitgeeft, de gemeenten eveneens meer geld krijgen. Nu er in de komende jaren door Den Haag veel en veel meer geld wordt uitgegeven geldt dit zogenaamde “trap op, trap af-principe” de komende twee jaar niet. “Het bedrag uit het Gemeentefonds is voor twee jaar bevroren op het niveau van 2020. Daar hebben we helemaal niets aan. En als het Rijk daarna weer gaat bezuinigingen, zul je zien dat de gemeenten wel weer minder zullen krijgen.”

Nauwelijks geld voor nieuw beleid
Het meerjarenperspectief is niet alleen voor de gemeente Aalten somber. Dat geldt voor vele gemeenten in Nederland. Daarom nam de gemeenteraad van Aalten in de vergadering van 22 september in navolging van de gemeente Zoetermeer en andere gemeenten een motie aan, waarin wordt gezegd dat gemeenten op de “kortst mogelijke termijn structureel meer financiële armslag nodig hebben”. Daarin wordt de VNG als vertegenwoordiger van de gemeentes gevraagd om deze zorgen aan de regering over te brengen. Als de regering de gemeentes niet tegemoet wil komen worden juridische acties niet uitgesloten. Als de onrechtvaardige herververdeling van het gemeentefonds niet door gaat, is er volgens Kok geen tekort op de lange termijn, maar daar wordt voorlopig niet van uitgegaan. Nog onzeker is wanneer die in gaat. “In oktober gaan we al stappen maken hoe we het tekort in 2022 oplossen. We bekijken dan mogelijke ombuigingen en besparingen.” Om de begroting voor 2021 wel sluitend te krijgen wordt de Onroerende Zaakbelasting (OZB) met 4% verhoogd. Kok noemt het een solidariteitsbijdrage, die nodig is om voorzieningen in stand te houden. “Aalten heeft nog steeds een lage lastendruk”, zegt de wethouder. “We zullen niet meer de laagste zijn. Ik heb al wel gehoord over hogere verhogingen van de OZB bij andere gemeenten tot 20% toe.” Door alle financiële zorgen is er beperkt ruimte voor nieuw beleid. Er wordt geld voor de uitvoering van de centrumvisie in Dinxperlo ter beschikking gesteld en de Koppelkerk krijgt met ingang van 2021 een structurele subsidie van 20.000 euro. Ook is er voor de komende jaren 19.500 euro extra voor de lokale omroep Aladna/AFM, als de gemeenten tenminste in het najaar een positief besluit nemen over een gezamenlijke versterking van de journalistieke kwaliteit en een verbetering van de continuïteit van de berichtgeving van de lokale omroepen in de Oost-Achterhoek.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant