Randbericht | Niet bang voor verandering

Niet bang voor verandering

Hoewel ik prima kan ontspannen in mijn eigen omgeving, is het een enkele keer prettig om dat in een andere omgeving te doen. Daarom was ik enkele dagen op Enetorpet, een voormalig pachtershuisje 700 meter buiten Urshult, dat nu het domein is van een herenboer uit Meddo. In het dorp wonen net zoveel inwoners als in Bredevoort. Het grootste bedrijf dat ze er hebben is een houtzagerij, die je altijd op de achtergrond hoort.

Toch weet ik als ik daar in Småland ben de geluiden van de moderne beschaving te negeren. Ik waan me even in de ongerepte natuur, hoewel daar geen sprake van is. De menselijke invloed is ook hier alom aanwezig. De bossen zijn er houtakkers, en soms liggen er nog akkertjes, weilanden en boomgaarden. Een echt cultuurlandschap, zoals we dat ook in de Achterhoek kennen. Met hier en daar een plekje dat je als 'echt spontaan en natuurlijk' mag beschouwen. Zoals dat meertje, dat is dichtgegroeid en hoogveen is geworden.

Over dat veenpakket mag ik elke keer graag een wandeling maken. Bang om weg te zakken ben ik niet. Sinds mijn oom uit Aalten omstreeks 1970 mij heeft voorgedaan hoe je over trilveen loopt, ben ik er in bedreven. Niet dat ik er nooit door heen zak. Dat gebeurt regelmatig, maar ik ben nog geen veenlijk geworden. Dat zeg ik ook altijd tegen de herenboer, als hij zich weer eens zorgen heeft gemaakt, als ik in zijn ogen te lang van 'huis' ben geweest. "Als ik echt vast kom te zitten, bel ik je echt wel." Zaak is dan om zo plat mogelijk te gaan liggen, zodat je niet te snel onderdeel van het hoogveen wordt. Er is dan alle tijd om mij te komen redden.

Voordat ik bij het dichtgegroeide meertje ben, waar in de zomer kraanvogels broeden, heb ik een wandeling gemaakt over akkers en weilanden, die niet meer als zodanig herkenbaar zijn. Landbouwers beschouwen het hier al langer als niet meer geschikt voor voedselproductie. Te veel stenen in de grond, te schraal. Sommige akkers zijn lang geleden verlaten en zijn bos geworden. De enkele oudere eiken die er opduiken en de muurtjes van zwerfstenen, die perceelscheidingen markeerden, laten zien dat er door boeren is geploeterd. Zelfs het grote weiland dat enige jaren geleden nog veel aan een Aaltense cultuurgraslandsteppe deed denken, wordt nu aan zijn lot overgelaten.

Verlaten landbouwgronden, natuur die verloren terrein opnieuw inneemt, het is een ontwikkeling die overal in Europa is te zien. Daarbij blijkt telkens dat natuur niet haatdragend is. Als er een kans is, keert die terug. Zondagnacht droomde ik zelfs over Aalten. Normaal gesproken wil ik dat niet als ik ontspanning zoek in het buitenland. Maar het visioen was aangenaam. Ik zag een buitengebied, waar geen maïsvelden meer voor kwamen en waar graslanden langzamerhand dicht groeiden. Ik zag een kiekendief vliegen en hoorde een raaf. Toen ik wakker werd voelde ik me verfrist. Ik had het Aalten van de toekomst gezien. De terugreis werd daardoor veel aangenamer. Ik wist dat ik niet meer bang hoef te zijn voor verandering.